Otoyol ücretlerine otomatik zam: Her geçişte daha fazla ödeyeceksiniz

Bu artış, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen “yeniden değerleme oranı” dikkate alınarak belirlenecek.

Uygulama, ülke genelinde hem kamu hem de yap-işlet-devret modeliyle inşa edilen otoyolları ve köprüleri kapsayacak şekilde hayata geçirilecek.

Yasal Zemin Hazır: Otoyol Ücretlerine Otomatik Artış Sistemi

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonuyla geliştirilen bu yeni sistemin temelinde, ekonomik istikrarı sağlamak ve kamu hizmetlerinin maliyetini sürdürülebilir kılmak yatıyor.

Özellikle son yıllarda enflasyon ve kur dalgalanmaları gibi nedenlerle sık sık tartışma konusu olan otoyol ücretleri, artık belirsizliğini kaybederek daha öngörülebilir bir çerçeveye oturtulmuş olacak.

Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu uygulamaya göre, otoyol ve köprü geçiş ücretleri her yılın Ocak ayında yeniden değerleme oranı esas alınarak güncellenecek.

Bu oran, Vergi Usul Kanunu’na göre her yılın sonunda belirleniyor ve çeşitli vergi, harç ve cezalarda da artışlarda temel alınıyor.

Yeniden Değerleme Oranı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Yeniden değerleme oranı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerine dayalı olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan yıllık bir orandır.

Bu oran, kamu gelirlerinin enflasyon karşısında erimesini önlemek amacıyla çeşitli vergiler, harçlar ve kamu alacaklarının güncellenmesinde kullanılır.

Artık otoyol geçiş ücretlerinde de bu oranın baz alınması, sistematik bir düzenlemeyi beraberinde getiriyor.

Sistemin Sürücülere ve Ekonomiye Etkisi Ne Olacak?

Bu yeni uygulamayla birlikte, her yıl otoyol ve köprü geçiş ücretlerine belli bir oranda artış yapılması kaçınılmaz olacak.

Bu durum, sürücüler için uzun vadede daha yüksek ulaşım maliyetleri anlamına gelebilir. Özellikle uzun mesafeli seyahatlerde özel araç kullanan bireyler ve ticari taşımacılık yapan firmalar bu artışlardan doğrudan etkilenecek.

Ancak yetkililere göre, bu artışların düzenli ve öngörülebilir olması, hem vatandaşların hem de sektör paydaşlarının planlama yapabilmesi açısından bir avantaj sağlayacak.

Ani ve yüksek oranlı zamların yerine her yıl düzenli olarak yapılan artışlar, maliyet baskısını daha dengeli bir şekilde dağıtacak.

Özelleştirilmiş Otoyollar da Kapsamda

Türkiye’de son yıllarda yap-işlet-devret (YİD) modeliyle birçok büyük otoyol ve köprü projesi hayata geçirildi.

İstanbul’daki Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu gibi projeler, özel sektör iş birliğiyle işletiliyor.

Yeni düzenlemeyle birlikte, bu yapılar da yeniden değerleme oranı çerçevesinde ücret artışına tabi olacak.

Ancak bu özel projelerde geçerli olan ücretler, genellikle sözleşmelerle belirlenmiş döviz bazlı garantilere göre ayarlanıyor.

Bu nedenle yeniden değerleme oranının bu tür projelere doğrudan uygulanıp uygulanmayacağı, uygulamanın detaylarına göre değişiklik gösterebilir. Bu noktada, Ulaştırma Bakanlığı ile ilgili özel şirketler arasında yapılacak müzakereler belirleyici olacak.

Toplu Taşımaya ve Alternatif Güzergâhlara Talep Artabilir

Otoyol ve köprü geçiş ücretlerinde her yıl düzenli olarak yapılacak artış, bireylerin ulaşım tercihlerinde de bazı değişikliklere yol açabilir.

Artan maliyetler nedeniyle bazı vatandaşlar toplu taşıma araçlarını veya ücretsiz kara yollarını tercih edebilir. Özellikle büyükşehirler çevresindeki alternatif güzergâhların kullanım oranlarında artış bekleniyor.

Bu durum, bir yandan kamu ulaşım sistemlerine olan talebi artırırken, diğer yandan şehir içi trafiğin yoğunlaşmasına da neden olabilir.

Yetkililerin, bu olası etkileri göz önünde bulundurarak ulaşım politikalarında gerekli düzenlemeleri yapmaları bekleniyor.

Fiyat Artışlarında Şeffaflık ve Bilgilendirme Ön Planda Olacak

Yeni sistemin en dikkat çeken yönlerinden biri de şeffaflık ilkesine verdiği önem. Uygulamanın kamuoyuna açık şekilde işlemesi için Karayolları Genel Müdürlüğü, her yıl geçiş ücretlerine yapılan artışı ve bunun yeniden değerleme oranıyla nasıl belirlendiğini kamuoyuyla paylaşacak. Böylece vatandaşlar, yapılan zamların temelini net bir şekilde görebilecek.

Bu aynı zamanda haksız ve spekülatif zam iddialarının da önüne geçilmesini sağlayacak. Geçmişte, ani yapılan ve gerekçesi tam olarak açıklanmayan ücret artışları kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştı. Yeni uygulamayla bu tür eleştirilerin de azaltılması hedefleniyor.

Zam Oranı Yasal Sınırlarla Belirlenecek

Geçiş ücretlerindeki artışlar, rastgele belirlenen oranlarla değil, yasal bir formülasyon çerçevesinde yapılacak.

Bu durum, özellikle özel sektörün işlettiği otoyol projelerinde de yatırımcılara güvence sağlayacak. Böylece hem devletin gelirleri korunacak hem de vatandaşların makul bir maliyetle kamu hizmetlerinden faydalanması sağlanacak.

Uzun Vadede Hedef: Ulaşımda Sürdürülebilir Finansman

Otoyol ve köprü geçiş ücretlerinin düzenli olarak yeniden değerleme oranına göre artırılması, ulaşım altyapısının finansmanı açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Kamu kaynaklarının verimli kullanılması, mevcut altyapının korunması ve yeni projelere kaynak yaratılması açısından bu tür sistematik düzenlemelerin önemli olduğu vurgulanıyor.

Yetkililer, bu uygulamanın aynı zamanda ulaştırma hizmetlerinde kaliteyi artırmak ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek amacıyla gerekli yatırımların sürdürülebilirliğini sağladığını belirtiyor.

Otoyol ve köprü geçiş ücretlerine getirilen otomatik artış sistemi, vatandaşların ulaşım maliyetlerini her yıl yeniden değerlendirme oranı kapsamında düzenli olarak etkileyen bir yapı kuruyor.

Bu sistemin, hem ekonomik hem de toplumsal açıdan dengeli sonuçlar doğurması için uygulamada şeffaflık, sürdürülebilirlik ve planlı altyapı yatırımlarıyla desteklenmesi büyük önem taşıyor.

Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğunda bulunan otoyollar ve erişme kontrollü karayollarındaki geçiş ücretlerine ilişkin önemli bir düzenleme yürürlüğe girmek üzere.

"Karayolları Genel Müdürlüğünün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar ile Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu yeni düzenlemeyle birlikte, geçiş ücretlerinin belirlenmesinde esas alınan kriterlerde değişikliğe gidiliyor.

Önceki Uygulama Neydi?

Geçmişte, otoyol ve erişme kontrollü karayollarından geçiş ücretleri, her yılın başında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan yıllık üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerleri doğrultusunda artırılıyordu.

Bu yöntemle belirlenen oran, bir önceki yılın ekonomik performansını ve üretici maliyetlerindeki artışı yansıttığı için bir nevi otomatik güncelleme sistemi olarak uygulanmaktaydı.

Ancak bu sistemin çeşitli sınırlılıkları ve öngörülebilirlik açısından yarattığı zorluklar nedeniyle yeni bir değerlendirme yöntemi arayışı içerisine girildi.

Bu çerçevede yapılan mevzuat değişikliği ile birlikte, geçiş ücretlerinin belirlenmesinde artık üretici fiyat endeksi değil, Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen "yeniden değerleme oranı" esas alınacak.

Yeni Düzenlemenin Detayları

Yayımlanan yeni yönetmeliğe göre, Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğunda bulunan tüm otoyollar ile erişme kontrolü uygulanan karayollarında uygulanacak geçiş ücretleri, her takvim yılı başında, bir önceki yılın yeniden değerleme oranı dikkate alınarak artırılacak.

Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde tespit edilen bu oran, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilmektedir.

Bu yöntemle birlikte artık geçiş ücretlerindeki artışlar, vergi sistemindeki güncellemelerle paralel şekilde ilerleyecek.

Böylece daha öngörülebilir ve mali politikalarla uyumlu bir geçiş ücreti sistemi oluşturulması hedeflenmektedir.

Küsuratlar Yuvarlanacak

Yönetmelikte yer alan bir diğer dikkat çekici hüküm ise ücretlerdeki küsuratlara ilişkindir. Yeniden değerleme oranı esas alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda geçiş ücretlerinde ortaya çıkacak küsuratlar, en yakın 1 Türk lirası ve katlarına yuvarlanacak.

Bu uygulama, geçiş noktalarında tahsilatın kolaylaştırılması, nakit ödeme yapan sürücüler için pratiklik sağlanması ve sistemsel düzenlemelerin sadeleştirilmesi açısından önemli görülmektedir.

Örneğin, yapılan hesaplama sonucu bir geçişin bedeli 23,42 TL olarak bulunursa, bu ücret 23,00 TL’ye değil, 24,00 TL’ye yuvarlanacaktır.

Böylece hem kamu gelirlerinde kayıp yaşanmasının önüne geçilecek hem de sade bir ücret tablosu oluşturulmuş olacaktır.

Uygulama Tarihi: 1 Ocak 2026

Söz konusu düzenleme hemen yürürlüğe girmeyecek. Yönetmeliğin yürürlük tarihi 1 Ocak 2026 olarak belirlenmiş durumda.

Bu erteleme süreci, geçiş ücreti sisteminde yapılacak teknik hazırlıkların ve uyum çalışmalarının tamamlanabilmesi için tanınmış bir geçiş süresi niteliğinde.

Ayrıca, Karayolları Genel Müdürlüğü ve diğer ilgili kurumlar, bu süre zarfında yeni fiyatlandırma yönteminin sahada sorunsuz bir şekilde uygulanabilmesi adına gerekli altyapı ve sistem güncellemelerini yapacak. Aynı zamanda kamuoyunun da bilgilendirilmesi için çeşitli iletişim çalışmaları yürütülecek.

Yeniden Değerleme Oranı Nedir?

Vergi Usul Kanunu kapsamında belirlenen yeniden değerleme oranı, Türkiye'deki mali yapının güncellenmesinde temel kriterlerden biridir.

Bu oran, genellikle enflasyon oranları ve ekonomik gelişmelere göre belirlenir ve vergi matrahlarının, harçların, ceza miktarlarının ve diğer mali değerlerin yıllık olarak güncellenmesini sağlar.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yılın son çeyreğinde ilan edilen bu oran, hem özel sektör hem de kamu kesimi için yol gösterici bir parametre niteliğindedir. Şimdi bu oran, karayollarındaki geçiş ücretlerinin hesaplanmasında da resmi olarak kullanılacak.

Bu Değişiklik Neden Yapıldı?

Geçiş ücretlerinin yeniden değerleme oranına göre belirlenmesi, devletin gelir politikalarıyla daha uyumlu bir yapıya geçilmesini mümkün kılacak.

ÜFE verilerinin üretici maliyetlerine doğrudan bağlı olması, bazı dönemlerde geçiş ücretlerinde aşırı artışlara ya da düşük kalmasına yol açabiliyordu.

Oysa yeniden değerleme oranı, ekonomik büyüme, enflasyon ve genel mali göstergeleri dikkate alarak daha dengeli bir oran ortaya koyuyor.

Bununla birlikte, yeni sistemin şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlaması da bekleniyor. Özellikle kamu-özel iş birliği (KÖİ) modeliyle inşa edilen otoyol projelerinde finansal planlama açısından daha öngörülebilir bir ücretlendirme yöntemi, yatırımcı güvenini artırabilir.

Kullanıcılar İçin Ne Anlama Geliyor?

Yeni yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte araç sahipleri, her yılın başında yeniden değerleme oranı kadar bir artışla karşılaşacaklar.

Bu oran, genellikle enflasyonla uyumlu bir artışı temsil ettiğinden, fiyatların çok ani ve yüksek düzeyde sıçraması beklenmemekte.

Ancak bu düzenleme, mevcut ekonomik şartlara göre geçiş ücretlerinin otomatik ve düzenli biçimde artmasını sağlayacak.

Yuvarlama uygulaması ise hem dijital geçiş sistemleri (HGS/OGS) hem de nakit ödemeler açısından işlem kolaylığı sunacak.

Kullanıcılar, belirsiz veya düzensiz artışlar yerine, yılın başında ilan edilecek oranlarla fiyatların nasıl şekilleneceğini önceden bilecekler.

Türkiye'nin ulaşım altyapısında önemli bir yer tutan otoyollar ve erişme kontrollü karayolları, yıllık bakım, onarım ve yeni yatırımlar için ciddi mali kaynak gerektirmektedir.

Bu kapsamda geçiş ücretlerinin ekonomik koşullara göre düzenlenmesi, kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından kritik rol oynamaktadır.

1 Ocak 2026’dan itibaren devreye girecek olan bu yeni uygulama ile birlikte, geçiş ücretlerinde daha dengeli, öngörülebilir ve sistematik bir artış mekanizması hayata geçirilmiş olacak.

Bu sayede hem kamu yönetimi açısından bütçe disiplini sağlanacak hem de kullanıcılar açısından daha şeffaf ve anlaşılır bir fiyatlandırma modeli ortaya konacaktır.