Sosyal medyada gizemli kutu tuzağı: Tüketiciler dikkat

Şahin, özellikle gençler ve internet üzerinden alışveriş yapmaya alışkın kullanıcıların, bu tür kampanyaların cazibesine kapılmaması gerektiğini vurguladı.

Gizemli kutular, isimlerinden de anlaşılacağı üzere alıcıya ne çıkacağı önceden belli olmayan ürünleri içeriyor.

Genellikle sosyal medya reklamları, influencer tanıtımları veya popüler e-ticaret sitelerinin kısa süreli kampanyaları aracılığıyla tüketicilere sunuluyor.

Kullanıcılar bu kutuları açtıklarında, içinden çıkacak ürünün ne olacağı konusunda tamamen belirsiz bir deneyim yaşıyor. Şahin, bu belirsizliğin, tüketicileri ciddi mağduriyetlerle karşı karşıya bırakabileceğine dikkat çekti.

Mahmut Şahin, gizemli kutu satışlarının büyük bir kısmında beklentilerle gerçeklerin örtüşmediğini söyledi. “Tüketiciler, kutulardan yüksek fiyatlı elektronik ürünler, son model telefonlar veya popüler oyun konsolları çıkacağını düşünüyor. Ancak pratikte durum çoğu zaman farklı oluyor. Kutuların içinden çoğunlukla değersiz, işlevsiz veya küçük oyuncaklar, süs eşyaları ve hatta hiç kullanılmayacak kadar basit ürünler çıkabiliyor,” dedi.

Şahin, mağduriyetin bir diğer boyutunun ise belgesiz alışverişlerden kaynaklandığını belirtti. “Normal şartlarda bir ürün satın aldığımızda faturası veya satış belgesi elimizde olur. Bu belgeler, bir sorun yaşandığında haklarımızı savunmamıza olanak tanır. Ancak gizemli kutu satışlarında çoğu zaman resmi bir belge veya garanti sunulmuyor. Bu durum, tüketiciyi savunmasız bırakıyor,” ifadelerini kullandı.

Tüketiciler Birliği Başkanı, özellikle sosyal medyada yapılan bu tür satışlarda dikkat edilmesi gereken noktaları da sıraladı.

Öncelikle, ürünün fiyatına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Şahin, “Çok düşük fiyatlı veya kısa süreli kampanyalar, tüketiciyi cezbediyor. Fakat bu kampanyaların ardında çoğu zaman bir dolandırıcılık riski bulunuyor. Tüketiciler, ürünün ne olduğu belirsiz bir şekilde yüksek bir ücret ödüyorsa, büyük bir ihtimalle hayal kırıklığı ile karşılaşacak,” dedi.

Şahin ayrıca, sosyal medyada yapılan influencer tanıtımlarına karşı da uyanık olunması gerektiğini belirtti.

“Bazı fenomenler, gizemli kutu ürünlerini tanıtırken, izlenme ve beğeni sayısını artırmayı amaçlıyor. Bu tanıtımlar her zaman ürünlerin kalitesini veya değerini yansıtmayabilir. Tüketiciler, bu tür içeriklere güvenip aceleyle satın alma kararı vermemeli,” diye ekledi.

Bir diğer önemli nokta ise, uzaktan yapılan alışverişlerde tüketici haklarının sınırlı olabileceği. Şahin, “Uzaktan satışlarda iade ve değişim hakkı normal şartlarda var. Ancak gizemli kutularda, ürünün içeriği önceden belli olmadığı için iade süreci çoğu zaman işlemez hâle geliyor. Ayrıca satış sonrası destek de çoğu zaman sağlanmıyor,” uyarısında bulundu.

Tüketiciler Birliği, bu tür dolandırıcılık vakalarına karşı farkındalığın artırılmasının önemini de vurguladı. Mahmut Şahin, tüketicilere şu tavsiyelerde bulundu:

Satın alınacak ürünün içeriği ve değeri hakkında kesin bilgi edinmeden alışveriş yapmamak, Çok cazip fiyat teklifleri ve kısa süreli kampanyalara şüpheyle yaklaşmak, Sosyal medyada yapılan influencer tanıtımlarına eleştirel gözle bakmak, Alışveriş sonrası iade veya garanti haklarını sorgulamak ve belgeleri saklamak.

Şahin, özellikle genç tüketicilerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerektiğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “Gizemli kutu adı altında yapılan satışlar, çoğu zaman beklentileri karşılamıyor ve ciddi hayal kırıklıklarına yol açabiliyor. Tüketicilerimizin bilinçli alışveriş yapması, dolandırıcıların ekmeğine yağ sürmemek için hayati önem taşıyor. Sosyal medyada gördüğünüz her cazip kampanya güvenilir değildir; bir adım geri atıp düşünmek her zaman faydalıdır.”

Gizemli kutu satışları modern dijital pazarlamanın çekici fakat riskli bir yönü olarak öne çıkıyor. Tüketiciler Birliği, bilinçli alışverişin önemini bir kez daha hatırlatarak, bu tür alışverişlerde dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.

Sosyal medya ve e-ticaret siteleri üzerinden yapılan alışverişlerde şeffaflık, garanti ve belge kontrolü, tüketiciyi mağduriyetten koruyan temel unsurlar olarak öne çıkıyor.

Son dönemde sosyal medya platformlarında dolandırıcıların sıkça kullandığı yöntemlerden biri de “gizemli kutu” satışları.

Bu kutular genellikle “ucuz fiyatlı sürpriz kutu”, “ünlü mağaza deposundan ürün fazlası” veya “kutunun içinde değerli eşyalar var” gibi çekici başlıklarla tüketicilerin ilgisini çekiyor.

Ancak uzmanlar, bu tür reklamların çoğunlukla sahte olduğunu ve tüketicilerin ciddi şekilde mağdur olabileceğini belirtiyor.

Tüketici hakları konusunda açıklamalarda bulunan Şahin, sahte reklamlarla sosyal medyada hızla yayılan gizemli kutu satışlarının özellikle dikkat edilmesi gereken bir tuzak olduğunu vurguladı.

Şahin, tüketicilerin güvenilir ve bilinen alışveriş siteleri dışındaki platformlarda yapılan satışlara itibar etmemesi gerektiğini söyledi.

Sürpriz Kampanyalar Şüphe Uyandırmalı

Şahin, çok cazip görünen “sürpriz” kampanyalara karşı tüketicilerin her zaman şüpheyle yaklaşması gerektiğini belirtti.

Yapılan araştırmalara göre, yüksek fiyatlarla satılan bu kutuların içeriği çoğunlukla değersiz olabiliyor veya kutular tamamen boş çıkabiliyor.

Tüketicilerin merak ve heyecanla kutuya para yatırmasının dolandırıcıların işine yaradığını vurgulayan Şahin, “Aslında dolandırıcılar tüketiciyle alay ediyor. İçeriği bilinmeyen bir kutuya para yatırmak mantıklı bir hareket değil” dedi.

Gözleri Cebinizde, Paranızda

Reklam Kurulu, daha önce “gizemli kutu” adı altında satış yapan bazı sitelere erişim engeli kararı almıştı. Şahin, Ticaret Bakanlığı’nın da bu konuyu yakından takip ettiğini hatırlatarak, tüketicilere önemli bir uyarıda bulundu: “Hiç kimse size durduk yere pahalı ürünleri veya değerli eşyaları çok düşük fiyatlarla vermez. Bizde ‘Bayram değil, seyran değil, hayırdır’ veya ‘Bedava peynir fare kapanında olur’ gibi atasözleri vardır. Bu sözler aslında bir mesajdır; tuzağa düşüyorsunuz ve bundan uzak durmanız gerekiyor. Aksi takdirde, masumane gibi görünen bu fırsatlar dolandırıcıların pusuya yattığı alanlara dönüşür. Gizemli kutuların çoğu zaman sonu hüsranla sonuçlanıyor. Tüketici, pahalı bir telefon, oyun konsolu veya değerli bir alet beklerken karşısına oyuncak veya değersiz eşyalar çıkabiliyor. Onların gözü sizin cebinizde, paranızda. Lütfen buna fırsat vermeyin.”

Belgesiz Alışverişte Tüketici Korunamıyor

Uzaktan satış yöntemiyle yapılan alışverişlerde tüketicinin belgeli alışveriş yapması gerektiğini vurgulayan Şahin, belgesi olmayan gizemli kutu alışverişlerinde tüketici haklarının savunulmasının mümkün olmadığını belirtti.

Şahin, “Normal şartlarda satın aldığınız ürünlerde bir sorun yaşadığınızda belgelerle haklarınızı koruyabiliyoruz. Ancak gizemli kutu satışlarında elimizde hiçbir belge olmuyor. Kutunun içinde oyuncak, salatalık ya da hiçbir şey çıkabilir, ama siz buna para ödemiş oluyorsunuz. Bu durumda Tüketici Hakem Heyetleri de size yardımcı olamıyor. Kutunun dışına para vermiş gibi oluyorsunuz. Lütfen bu tür tuzaklara düşmeyin” diye konuştu.

Tüketiciye Tavsiyeler

Sosyal medya ve bilinmeyen sitelerdeki cazip “gizemli kutu” kampanyalarına güvenmemek, Ürün alımında mutlaka belge ve fatura alabileceğiniz, bilinen ve güvenilir alışveriş platformlarını tercih etmek, İçeriği bilinmeyen kutulara para yatırmanın riskli olduğunu unutmamak, Tüketici haklarını koruyacak resmi yolların ancak belgeli alışverişlerde geçerli olduğunu bilmek, Çok ucuz veya ücretsiz ürün vaatlerinin genellikle tuzak olduğunu göz önünde bulundurmak.

Günümüzde dolandırıcılar, tüketicilerin heyecanını ve merakını kullanarak onları maddi zarara uğratabiliyor.

Bu nedenle, sosyal medyada karşılaşılan “gizemli kutu” gibi sürpriz kampanyalara karşı temkinli yaklaşmak ve bilinçli tüketici davranışı sergilemek kritik önem taşıyor.

Tüketiciler, farkındalık ve doğru bilgi ile hem maddi kayıplardan korunabilir hem de dolandırıcılara fırsat vermemiş olur.

Gizemli kutuların cazibesi ne kadar büyük olursa olsun, bilinmeyen ve belgesiz alışverişin sonu çoğunlukla hüsranla sonuçlanıyor.