TCMB: Enflasyonda kademeli yavaşlama sürüyor

Raporda öne çıkan başlıklar arasında, tüketici enflasyonundaki yavaşlamanın sürdüğü, gıda fiyatlarında gerilemenin gözlendiği, hizmet enflasyonundaki artış hızının azaldığı ve genel enflasyon eğiliminde üç aylık ortalamalar dikkate alındığında kademeli bir düşüşün devam ettiği belirtildi.

TÜFE’de Aylık Artışta Gerileme ve Yıllık Oranlarda Düşüş

Merkez Bankası’nın açıklamasına göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Mayıs ayında bir önceki aya kıyasla daha ılımlı bir artış göstermiştir.

Aylık bazda artış eğiliminde yavaşlama dikkat çekerken, yıllık bazda TÜFE artış oranı yüzde 35,41 seviyesine gerileyerek önceki aylara göre belirgin bir düşüş sergilemiştir.

Bu düşüş, özellikle enerji, gıda ve temel mal gruplarında izlenen fiyat hareketlerinin etkisiyle desteklenmiştir.

TCMB, çekirdek enflasyon göstergelerinin de bu dönemde olumlu bir seyir izlediğine vurgu yaparak, fiyatlama davranışlarında gözlemlenen düzelmenin ve para politikası duruşunun sıkılığı sayesinde enflasyonun ana eğiliminde yavaşlamanın sürdüğünü ifade etmiştir.

Gıda Fiyatlarında Dikkat Çekici Gerileme

Raporun öne çıkan bulgularından biri, gıda fiyatlarında gözlemlenen düşüştür. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu, Mayıs ayında enflasyondaki düşüşe önemli katkı sağlayan kalemlerden biri olarak öne çıkmıştır.

Özellikle sebze ve meyve fiyatlarında arz koşullarının iyileşmesine bağlı olarak belirgin bir gerileme yaşanmıştır.

Ayrıca, işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında da önceki döneme kıyasla daha ılımlı bir artış gözlenmiştir. Bu gelişmelerin temelinde tarımsal üretim koşullarının iyileşmesi, ithalat fiyatlarının görece istikrarlı seyretmesi ve döviz kuru kaynaklı baskıların sınırlı kalması yatmaktadır.

Hizmet Enflasyonunda Yavaşlama Sinyalleri

Hizmet sektörü fiyatları, geçmiş dönemde enflasyonist baskıların en yoğun hissedildiği kalemlerden biri olmuştur.

Özellikle kira, lokanta-otel ve ulaştırma hizmetleri gibi alt kalemlerde yüksek oranlı fiyat artışları dikkat çekmiştir. Ancak Mayıs ayı itibarıyla bu gruptaki artış hızının yavaşlamaya başladığı görülmektedir.

TCMB’ye göre bu yavaşlama, kısmen beklentilerin iyileşmesi ve sıkı para politikası uygulamalarının etkisinin gecikmeli olarak fiyatlara yansımasından kaynaklanmaktadır.

Buna rağmen hizmet grubu enflasyonunun hala genel enflasyonun üzerinde seyretmesi, yapışkanlık özelliği nedeniyle dikkatle izlenmektedir.

Temel Mal Grubunda Sınırlı Artışlar

Mayıs ayında temel mal fiyatları da ılımlı bir seyir izlemiştir. Özellikle dayanıklı tüketim mallarında döviz kuru geçişkenliği azalmış, talep koşullarının da etkisiyle fiyat artışları sınırlı kalmıştır.

Otomobil, beyaz eşya, mobilya gibi gruplarda fiyat artış eğiliminde gözle görülür bir yavaşlama yaşanmıştır.

Giyim ve ayakkabı alt grubunda ise mevsimsel etkiler nedeniyle sınırlı artışlar kaydedilmiştir. Bu durum, temel mal grubunun enflasyon üzerindeki baskısını önceki aylara kıyasla azaltmıştır.

Enerji Fiyatlarındaki İstikrar ve Etkisi

Enerji fiyatları, enflasyon üzerindeki etkisi açısından kritik bir unsur olmaya devam etmektedir. Mayıs ayında uluslararası enerji fiyatlarında görece yatay bir seyir izlenmiş, yurt içi enerji fiyatları ise döviz kurundaki dalgalanmaların sınırlı olması nedeniyle daha istikrarlı bir görünüm arz etmiştir.

Özellikle akaryakıt ve doğalgaz fiyatlarındaki stabil seyrin, tüketici fiyatlarına yansıyan enerji maliyetlerini dengelemesi, TÜFE üzerindeki yukarı yönlü baskının azalmasına katkı sağlamıştır.

Üretici Fiyatlarındaki Ilımlı Seyir

Rapor, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) gelişmelerine de detaylı şekilde yer vermektedir. Mayıs ayında üretici fiyatlarında da aylık bazda daha sınırlı bir artış yaşanmıştır.

Girdi maliyetlerindeki baskının azalması ve döviz kurunun görece dengeli seyretmesi, üretici fiyatlarındaki ılımlı artışta belirleyici olmuştur.

TCMB, üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki geçişkenliğin zaman alıcı bir süreç olduğunu belirtmiş, ancak bu dönemde üretici kaynaklı maliyet baskılarının tüketiciye yansımasının zayıfladığını ifade etmiştir.

Enflasyonun Ana Eğiliminde Kademeli Gerileme

TCMB’nin değerlendirmesine göre, enflasyonun ana eğiliminde yani geçici etkilerden arındırılmış, üç aylık hareketli ortalamalarla izlenen temel yönünde kademeli bir yavaşlama net şekilde gözlemlenmektedir.

Bu gelişme, sıkı para politikası duruşunun fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Fiyatlama davranışlarında önceki aylara kıyasla daha temkinli bir yaklaşım benimsenmeye başlamış, beklentilerdeki düzelme süreci de bu eğilimi desteklemiştir.

Para politikasının kararlılıkla sürdürülmesi halinde, ana eğilimdeki bu yavaşlamanın kalıcılık kazanması beklenmektedir.

TCMB'nin Para Politikası Perspektifi

Raporun satır aralarında TCMB'nin para politikasına ilişkin duruşu da net olarak hissedilmektedir. Merkez Bankası, enflasyonla mücadelede kararlılığını yinelemekte ve fiyat istikrarını sağlamak amacıyla sıkı para politikası çerçevesinde gereken tüm adımların atılmaya devam edeceğini vurgulamaktadır.

Kurumsal iletişimde yer alan ifadeler, hem kısa vadede fiyat artışlarının kontrol altına alınmasına yönelik hedeflerin hem de orta vadeli dezenflasyon sürecine yönelik stratejilerin sürdüğünü göstermektedir.

Özellikle yılın ikinci yarısında iç talepte beklenen dengelenme ve finansal koşullardaki sıkılığın devamı, enflasyonun kalıcı biçimde düşüşe geçmesine katkı sağlayacaktır.

TCMB’nin Mayıs ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu, Türkiye ekonomisinin mevcut enflasyon dinamiklerini yakından analiz etmek açısından önemli veriler sunmaktadır.

Veriler, enflasyonun zirveyi gördükten sonra aşağı yönlü bir patikaya girdiğini ve bu sürecin istikrarlı biçimde sürdüğünü ortaya koymaktadır.

Gıda fiyatlarındaki gerileme, hizmet enflasyonundaki yavaşlama, temel mallarda sınırlı artışlar ve enerji fiyatlarındaki istikrar, bu olumlu görünümün temel yapı taşlarını oluşturmaktadır.

Ancak TCMB’nin de altını çizdiği gibi, fiyat istikrarına ulaşmak için sıkı para politikası ve yapısal reformlar birlikte uygulanmaya devam etmelidir.

Gelecek aylarda enflasyonun ana eğilimindeki gelişmeler, politika kararlarının yönünü belirleyici unsur olacaktır.

Beklentilerin kalıcı biçimde çıpalanması ve fiyatlama davranışlarında daha istikrarlı bir zeminin tesis edilmesi, dezenflasyon sürecinin başarısı açısından kritik önem taşımaktadır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan mevsimsellikten arındırılmış verileri temel alarak hazırladığı Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu kamuoyuyla paylaştı.

Raporda, fiyat eğilimlerine ilişkin detaylı analizler sunulurken, enflasyonda yavaşlamaya işaret eden veriler dikkat çekti.

TCMB, üç aylık hareketli ortalamalar üzerinden yaptığı ana eğilim değerlendirmesinde, fiyat artışlarının hızında kademeli bir yavaşlamanın sürdüğünü belirtti.

Tüketici Enflasyonu Geriledi

Mayıs ayı itibarıyla tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %1,53 oranında artış kaydetti. Ancak yıllık enflasyon oranında belirgin bir gerileme yaşandı ve bu oran 2,45 puanlık düşüşle %35,41 seviyesine indi.

Bu gelişme, özellikle temel mal gruplarında sınırlı olmakla birlikte, neredeyse tüm ana harcama gruplarında yıllık bazda bir yavaşlamaya işaret etti.

Fiyat gelişmelerinin aylık bazda incelenmesi, bazı gruplarda dikkat çeken eğilimlerin öne çıktığını gösterdi.

Özellikle gıda ve hizmet grupları bu ayda farklı nedenlerle öne çıktı. Gıda grubunda fiyatların gerilemesi ön plana çıkarken, hizmet sektöründe ise fiyat artışlarının hız kestiği gözlendi.

Gıda Fiyatlarında Düşüş: İşlenmemiş Gıda Etkisi

Gıda fiyatlarındaki gelişmeler, tüketici fiyatları üzerindeki etkisi bakımından önem taşımaya devam etti. Mayıs ayında gıda fiyatlarında genel bir düşüş eğilimi kaydedildi. Bu gerilemenin ana sürükleyicisi, işlenmemiş gıda alt grubu oldu.

Özellikle sebze fiyatlarında görülen düşüş ve bazı diğer işlenmemiş gıda kalemlerindeki gerileme, bu eğilimi pekiştirdi.

Buna karşılık, işlenmiş gıdada fiyat artışları devam etse de önceki aylara kıyasla belirgin bir yavaşlama gözlemlendi.

Meyve fiyatlarında ise olumsuz bir tablo dikkat çekti. Mevsimsel etkiler, ürün arzındaki dalgalanmalar ve lojistik maliyetler gibi etkenlerle meyve fiyatlarındaki artış eğilimi sürdü. Ancak bu gelişme, genel işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düşüşü tersine çevirmeye yetmedi.

Enerji Grubunda Geçici Etkilerle Artış

Enerji grubu enflasyonunda aylık bazda gözlenen artışta bazı özel faktörlerin etkisi belirleyici oldu. Özellikle şehir şebeke suyu tarifelerinde yapılan ayarlamalar ve önceki ayda (Nisan) elektrik tarifelerinde yapılan düzenlemenin mayıs ayına sarkan etkisi, bu grupta fiyatların yukarı yönlü seyretmesine neden oldu.

Bununla birlikte, enerji fiyatlarındaki bu artışın yapısal değil geçici etkilerle sınırlı olduğu, raporda dolaylı olarak ifade edildi.

Bu durum, para politikasının temel hedefi olan enflasyonla mücadele çerçevesinde orta vadede risk oluşturabilecek kalıcı bir eğilime işaret etmiyor.

Temel Mallar: Döviz Kuru Etkisi Azalıyor

Temel mal gruplarında, özellikle dayanıklı tüketim malları üzerinde döviz kuru gelişmelerinin etkisi sürmekle birlikte zayıflama eğilimi gösterdi.

Kur etkisinin, önceki aylara kıyasla daha düşük hissedildiği, bu da fiyatlama davranışlarında bir dengelenme yaşandığına işaret etti.

Giyim ve ayakkabı alt grubunda ise sezon geçişine bağlı olarak fiyatlar arttı. Ancak bu artış, geçen yılın aynı dönemindeki fiyat yükselişine kıyasla daha sınırlı kaldı.

Bu gelişmeler, tüketici davranışlarının da fiyatlama üzerinde belirleyici olmaya devam ettiğini gösteriyor. Giyim sektöründeki fiyat artışlarının geçmiş yıllara göre düşük kalması, tüketicilerin alım gücü ve tercihlerindeki değişimlerin bir yansıması olabilir.

Hizmet Grubunda Yavaşlama: Kira Hariç Genel Durgunluk

Hizmet fiyatlarındaki artış oranı da mayıs ayında önemli ölçüde yavaşladı. Bu yavaşlama, hizmet grubunun neredeyse tüm alt kalemlerinde gözlenirken, tek istisna kira kalemi oldu.

Kira fiyatlarında artış eğilimi devam ederken, ulaştırma, eğlence-kültür, lokanta-otel gibi hizmet kalemlerinde daha sınırlı fiyat hareketleri yaşandı.

TCMB’nin değerlendirmesine göre, hizmet grubundaki bu yavaşlama, enflasyonun genel eğiliminde iyileşmeye katkı sağlayan unsurlardan biri oldu.

Kira fiyatlarındaki yükselişin ise yapısal nedenlerden kaynaklandığı ve kısa vadede sınırlı bir değişim göstereceği öngörülüyor.

Üretici Fiyatlarında Artış: Enerji Etkisi Ön Planda

Mayıs ayında yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) güçlü bir aylık artış sergiledi. Bu artışta enerji grubu başta olmak üzere bazı temel sektörlerdeki maliyet artışlarının etkili olduğu belirtildi. Özellikle sanayiye yönelik enerji fiyatlarındaki yükseliş, üretici enflasyonunu yukarı çekti.

Yıllık üretici enflasyonu, bu gelişmelerin etkisiyle 0,63 puanlık artışla %23,13 seviyesine çıktı. Üretici fiyatlarındaki artış, maliyet geçişkenliği aracılığıyla tüketici fiyatlarını da etkileyebileceğinden, TCMB bu alandaki gelişmeleri dikkatle izlemeye devam ediyor.

Ana Eğilim Göstergelerinde Düşüş

TCMB, fiyat gelişmelerini değerlendirirken kısa vadeli dalgalanmalardan arındırılmış ana eğilim göstergelerine de önem veriyor.

Mayıs ayı itibarıyla tüm ana eğilim göstergelerinde bir önceki aya göre gerileme kaydedildi. Özellikle üç aylık hareketli ortalamalarla hesaplanan ana enflasyon eğiliminde kademeli bir yavaşlama gözlendi.

Bu durum, para politikası açısından olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor. TCMB, enflasyon görünümündeki bu iyileşmenin sürdürülmesi için sıkı para politikasının kararlılıkla uygulanacağını vurgularken, temel hedefin orta vadede fiyat istikrarının sağlanması olduğunun altını çiziyor.

TCMB’nin Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu, Türkiye ekonomisinde fiyatlar genel düzeyinin daha ılımlı bir seyir izlemeye başladığına işaret ediyor.

Gıda, enerji, hizmet ve temel mallar gibi farklı gruplarda fiyat artış hızının yavaşlaması, yılın ikinci yarısı için daha kontrollü bir enflasyon sürecinin sinyallerini veriyor.

Ancak üretici fiyatlarındaki gelişmeler ve kira kaynaklı baskılar, yakından takip edilmesi gereken başlıca risk unsurları olarak öne çıkıyor.