Gıda, ulaşım ve konutta sert fiyat artışı: Enflasyon genişledi

Yılbaşından bu yana (Aralık 2024'e göre) gerçekleşen toplam artış ise yüzde 15,09 seviyesine ulaştı. Öte yandan, son 12 aylık ortalamalara göre TÜFE'deki artış oranı yüzde 45,80 olarak belirlendi.

Aylık Enflasyon Oranı: Mayıs'ta Yüzde 1,53 Arttı

2025 yılı Mayıs ayında tüketici fiyatlarında gözlenen yüzde 1,53’lük artış, piyasaların ve ekonomi yönetiminin yakından izlediği bir gelişme oldu.

Söz konusu artış, enflasyonla mücadele politikalarının ve ekonomik istikrar adımlarının etkilerini değerlendirmek açısından önemli bir gösterge niteliğinde.

Aylık artış, Nisan ayındaki yükselişe göre daha düşük bir seviyede gerçekleşerek enflasyonda bir miktar yavaşlama sinyali verdi.

Yılbaşından Bu Yana Enflasyonda %15,09 Artış

TÜİK'in açıkladığı verilere göre, 2025 yılının başından itibaren geçen beş aylık süreçte (Ocak-Mayıs dönemi), tüketici fiyatları toplamda %15,09 oranında yükseldi.

Bu oran, Aralık 2024’teki fiyat seviyesi ile kıyaslandığında, tüketicilerin alım gücü üzerindeki baskının sürdüğünü gösteriyor.

Özellikle gıda, konut ve ulaştırma gibi harcama kalemlerinde yaşanan artışlar bu toplam yükselişe ciddi katkı sağladı.

Yıllık Enflasyon %35,41 Oldu

Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 arasındaki dönemi kapsayan yıllık enflasyon oranı %35,41 olarak açıklandı. Bu oran, geçen yılın aynı ayına kıyasla tüketici fiyatlarında ciddi bir artış yaşandığını ortaya koyuyor.

Her ne kadar yıllık enflasyon önceki aylara göre sınırlı bir düşüş eğilimi göstermiş olsa da, halen yüksek seviyelerde bulunuyor.

Ekonomistler, bu oranın hem iç talep hem de döviz kuru gelişmeleriyle yakından ilişkili olduğunu vurguluyor.

12 Aylık Ortalama Artış %45,80 Seviyesinde

TÜFE’deki 12 aylık ortalamalara göre hesaplanan yıllık artış oranı ise %45,80 oldu. Bu veri, son bir yıllık dönemde fiyatların ortalama olarak ne ölçüde arttığını gösteren daha yumuşatılmış bir ölçü olarak kabul ediliyor.

Politika yapıcılar ve analistler tarafından orta vadeli eğilimleri analiz ederken sıkça kullanılan bu oran, özellikle sabit gelirli bireyler için enflasyonun hissedilen etkisini ortaya koyuyor.

Alt Kalemlerde Gelişmeler

Henüz alt gruplara ilişkin detaylı veriler paylaşılmamış olsa da, son aylardaki eğilimler doğrultusunda gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatların artış yönlü hareket ettiği tahmin ediliyor. Aynı şekilde konut, kira ve ulaştırma kalemlerinde de yukarı yönlü baskılar devam ediyor.

Enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve döviz kurundaki oynaklık, özellikle akaryakıt ve ulaşım sektöründe maliyet artışlarına yol açıyor.

Giyim ve ayakkabı grubunda ise mevsimsel etkiler nedeniyle bazı aylarda fiyat düşüşleri gözlemlenebiliyor.

Mayıs ayının bahar ayına denk gelmesi sebebiyle bu kalemde sınırlı artış ya da yer yer gerilemeler yaşanmış olabilir.

Piyasa Beklentileri ile TÜİK Verileri Uyumlu Mu?

Ekonomistler ve finans çevreleri, Mayıs ayı enflasyonunun %1,5 ile %2 aralığında gerçekleşmesini bekliyordu. TÜİK'in açıkladığı %1,53’lük aylık artış, bu beklentilere oldukça yakın çıktı.

Bu durum, piyasalarda sürpriz etkisi yaratmadı ve döviz kurlarında ya da borsa endekslerinde belirgin bir dalgalanma yaşanmadı.

Ancak yıllık enflasyonun hala %35’in üzerinde seyretmesi, fiyat istikrarına yönelik endişelerin sürdüğünü gösteriyor.

Ekonomik Politikalara Yansımaları

Mayıs ayı enflasyon verileri, Merkez Bankası'nın para politikası kararları açısından da önemli bir referans niteliğinde.

Bilindiği üzere, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), fiyat istikrarını sağlamak amacıyla sıkı para politikası uygulamalarını sürdürmekte.

Enflasyonda kalıcı düşüş sinyalleri alınıncaya kadar politika faizinin yüksek seyretmeye devam edebileceği değerlendiriliyor.

Uzmanlar, yıllık enflasyon oranının %30’un altına düşmeden faiz indirimine gidilmesinin erken bir adım olabileceği görüşünde.

Bu çerçevede, Mayıs ayı verileri TCMB’nin mevcut politikalarında bir değişikliğe gitmesini gerektirecek nitelikte görülmüyor.

Halk Üzerindeki Etkiler ve Alım Gücü

TÜFE verileri, doğrudan halkın günlük yaşamına etki eden fiyat hareketlerini yansıtıyor. Temel ihtiyaç maddelerine gelen zamlar, özellikle dar gelirli kesimler üzerinde daha ağır bir yük oluşturuyor.

Son 12 aylık ortalamalara göre %45,80 oranındaki fiyat artışı, emekliler, memurlar ve asgari ücretliler gibi sabit gelirlilerin alım gücünde önemli bir erimeye işaret ediyor.

Bu nedenle, enflasyonun sadece makroekonomik bir gösterge değil, sosyal yaşamı etkileyen temel bir faktör olduğu gerçeği bir kez daha öne çıkıyor.

İleriye Dönük Beklentiler

Ekonomik çevreler, önümüzdeki aylarda enflasyonun seyrini belirleyecek başlıca unsurlar arasında döviz kuru hareketleri, enerji fiyatlarındaki küresel gelişmeler ve iç talepteki canlılık düzeyini gösteriyor.

Hükümetin yeni dönemde uygulamaya koymayı planladığı yapısal reformlar ve mali disiplin politikaları da fiyat istikrarı üzerinde belirleyici olabilir.

Yaz aylarında mevsimsel etkiler nedeniyle gıda fiyatlarında kısmi gerilemeler yaşanması beklense de, genel fiyat düzeyinde anlamlı bir düşüş sağlanabilmesi için daha güçlü parasal ve yapısal adımlara ihtiyaç duyuluyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı son veriler, 2025 yılı Mayıs ayı itibarıyla enflasyonun özellikle bazı temel tüketim gruplarında yoğunlaştığını ortaya koydu.

Gıda ve alkolsüz içecekler, ulaştırma ve konut harcamaları grupları, yıllık bazda en fazla fiyat artışının yaşandığı kategoriler arasında yer aldı. Bu gruplarda kaydedilen fiyat artışları, genel enflasyon oranı üzerinde belirleyici bir etki yarattı.

Gıda ve Alkolsüz İçeceklerde %32,87’lik Artış

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık fiyat artışı %32,87 olarak hesaplandı. Bu oran, tüketicilerin temel ihtiyaç harcamaları arasında yer alan bu kalemde ciddi bir maliyet artışı yaşandığını gösteriyor.

Söz konusu artışın genel enflasyona katkısı ise %8,25 seviyesinde oldu. Bu oran, gıda grubunun enflasyon üzerinde etkili bir unsur olduğunu net biçimde ortaya koyuyor.

Özellikle taze meyve ve sebze fiyatlarında gözlemlenen yükselişler ile işlenmiş gıda ürünlerindeki maliyet artışları, bu sonucu doğurdu.

Ulaştırma Giderlerinde %24,59 Artış

Ulaştırma kalemi, yıllık bazda %24,59 oranında artış kaydederek ikinci sırada yer aldı. Bu grubun yıllık enflasyona katkısı ise %4,07 olarak ölçüldü.

Akaryakıt fiyatlarında yaşanan artışlar, otomobil bakım ve onarım giderlerinin yükselmesi ile birlikte ulaştırma hizmetlerindeki fiyat dalgalanmaları bu yükselişi destekleyen faktörler arasında yer aldı.

Özellikle toplu taşıma ücretlerine gelen zamlar ve yedek parça maliyetlerindeki yükseliş, bu artış oranını belirginleştirdi.

Konut Harcamaları %67,43 Arttı

Konut harcamaları grubunda ise yıllık bazda %67,43 oranında bir artış kaydedildi. Bu artış, ilgili kalemin genel enflasyona olan etkisini %9,34 seviyesine taşıdı.

Kiralardaki artışlar, su, doğalgaz, elektrik gibi enerji giderlerindeki zamlar ve konutla ilgili diğer hizmet bedellerindeki yükseliş, konut harcamalarındaki bu sert artışın temel nedenlerini oluşturuyor.

Özellikle büyükşehirlerde kira fiyatlarının ortalama düzeyin oldukça üzerine çıkması, bu istatistiklere doğrudan yansıdı.

143 Temel Tüketim Kaleminin 111’inde Fiyat Artışı

Mayıs ayında gözlemlenen enflasyon verileri, fiyat artışlarının geniş bir tüketim yelpazesine yayıldığını gösterdi.

İzlenen 143 temel tüketim kaleminin 111’inde fiyat artışı yaşanırken, yalnızca 28 kalemde fiyatlar geriledi. 4 kalemde ise herhangi bir değişim izlenmedi.

Bu durum, fiyat artışlarının belirli kalemlerde sınırlı kalmadığını, neredeyse tüm harcama gruplarına yayıldığını ve enflasyonun yapısal hale geldiğini gösteriyor. Bu yaygın fiyat hareketi, ekonomik birimlerin tümüne etki eden bir maliyet baskısını işaret ediyor.

Özel Kapsamlı Endeks (B Endeksi) De Yükseldi

Enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler, tütün ürünleri ve altının hariç tutulduğu özel kapsamlı tüketici fiyat endeksi (B endeksi), Mayıs ayında aylık bazda %2,25 oranında yükseldi.

Bu endeks, yıl başından bu yana %15,24 oranında artış gösterirken, yıllık bazda %34,81'lik bir yükseliş kaydetti.

Öte yandan, 12 aylık ortalamalara göre hesaplanan artış %45 seviyesinde gerçekleşti. Bu göstergeler, çekirdek enflasyonun da yüksek seyrini koruduğunu ve geçici faktörlerden bağımsız olarak enflasyonist eğilimlerin sürdüğünü göstermektedir.

Aylık TÜFE %1,53 Arttı

TÜFE, 2025 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,53 oranında artış gösterdi. Bu oran, önceki aylara kıyasla görece daha düşük olmakla birlikte, fiyat artışlarının devam ettiğini ortaya koyuyor. 2025 yılı başından itibaren kümülatif artış ise %15,09 olarak ölçüldü.

Mayıs 2024’e göre yıllık artış oranı %35,41 olurken, on iki aylık ortalamalara göre hesaplanan artış %45,80 seviyesinde gerçekleşti.

Bu veriler, fiyat istikrarının sağlanmasında hâlâ önemli bir mesafenin kat edilmesi gerektiğini işaret ediyor.

Kira Artış Oranı %48,73 Oldu

Nisan ayında açıklanan verilere göre, TÜFE'deki yıllık artış %69,80, aylık artış ise %3,18 olmuştu. Bu veriler doğrultusunda hesaplanan kira artış oranı ise Mayıs ayında %48,73 olarak açıklandı.

Bu oran, konut grubundaki yüksek artışlarla paralel seyrederek kiracıların üzerindeki ekonomik baskının sürdüğünü ortaya koyuyor.

Kira tavan uygulaması dışında kalan yeni sözleşmelerde bu oran, zam hesaplamalarında temel alınabilecek bir referans haline geldi.

Geniş Tabanlı Enflasyon Eğilimi

Açıklanan veriler, enflasyonun yalnızca birkaç kalemle sınırlı kalmadığını, geniş tabanlı bir fiyat artış eğiliminin yaşandığını ortaya koyuyor.

Özellikle temel ihtiyaç gruplarında yaşanan yüksek oranlı artışlar, halkın yaşam maliyetini doğrudan etkiliyor.

Gıda, ulaştırma ve konut gibi harcama kalemlerinde yaşanan artışlar, gelir gruplarına göre farklı şiddetlerde hissediliyor olsa da, ortak ekonomik kaygıları büyütüyor.

2025 Mayıs ayı verileri, Türkiye ekonomisinde enflasyonist baskıların sürdüğünü ve fiyat artışlarının geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Özellikle konut, gıda ve ulaştırma kalemlerinde yaşanan fiyat yükselişleri, hem aylık hem yıllık bazda enflasyon rakamlarına ciddi etkilerde bulunmuş durumda.

Çekirdek enflasyonun da yüksek seyretmesi, sadece geçici veya dışsal şoklarla açıklanamayacak daha derin yapısal sorunlara işaret ediyor.

Politika yapıcılar açısından bakıldığında, bu veriler fiyat istikrarını sağlamak amacıyla daha sıkı para politikası adımlarının devam etmesi gerektiğini düşündürüyor.

Diğer yandan tüketiciler içinse önümüzdeki dönemlerde de maliyet baskısının devam edebileceği öngörülüyor.

Enflasyonun bu seviyelerde seyretmesi, hem bireysel bütçeler hem de makroekonomik dengeler açısından dikkatle izlenmesi gereken bir sürecin sürdüğüne işaret ediyor.