Dezenflasyon yavaşladı, Merkez Bankası sıkı duruşunu sürdürüyor

Karahan, para politikasında sıkılığın sürdürüleceğini vurgulayarak, “Fiyat istikrarı tam anlamıyla tesis edilene kadar sıkı para politikası duruşumuzu koruyacağız” ifadelerini kullandı.

Karahan, sunumunda Türkiye ekonomisinde son dönemde yaşanan gelişmeleri değerlendirerek, Merkez Bankası’nın orta vadeli hedefleri, enflasyon görünümü ve para politikasının temel çerçevesi hakkında milletvekillerine bilgi verdi.

Enflasyonda belirgin bir yavaşlama sürecinin başladığını ancak bu sürecin zaman zaman dalgalı bir seyir izleyebileceğini belirten Karahan, “Dezenflasyon süreci beklediğimizden yavaş ilerliyor ancak hedeflerimizle uyumlu bir patikada ilerlemeye devam ediyoruz” dedi.

Para Politikasındaki Sıkı Duruş Korunacak

TCMB Başkanı, fiyat istikrarının Merkez Bankası’nın temel önceliği olduğunu vurgulayarak, enflasyonun kalıcı biçimde tek haneli seviyelere düşürülmesi için kararlılıkla çalıştıklarını ifade etti.

Karahan, “Enflasyon beklentilerini çıpalayacak, fiyat istikrarını kalıcı hale getirecek sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz. Bu süreçte sabırlı ve kararlı olmamız gerekiyor” diye konuştu.

Karahan, para politikası adımlarının gecikmeli etkilerinin bulunduğuna dikkat çekerek, alınan sıkılaştırıcı önlemlerin ilerleyen dönemlerde iç talep ve fiyatlama davranışları üzerinde daha güçlü bir etki yaratacağını belirtti.

“Ekonomik dengelenmenin ve iç talep yavaşlamasının etkileri yılın son çeyreğinde daha net hissedilecektir” diyen Karahan, enflasyonun ana eğiliminde kalıcı bir iyileşme sağlanana kadar mevcut politika duruşunun korunacağını söyledi.

Ara Hedeflerle Uyumlu Bir Seyir İzliyoruz

Sunumunda enflasyon hedeflerine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Karahan, TCMB’nin yıl sonu ve orta vadeli projeksiyonlarına değindi.

“Enflasyonun belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu bir seyir izlemesini sağlayacağız. Bu çerçevede, para politikası kararlarımızı veriye dayalı bir şekilde, öngörülebilirlik ilkesine bağlı kalarak alıyoruz” ifadelerini kullandı.

Karahan, mali disiplinin ve yapısal reformların da dezenflasyon sürecini desteklediğini belirterek, “Fiyat istikrarına ulaşmak yalnızca Merkez Bankası’nın görevi değildir; maliye politikası, gelir politikaları ve yapısal dönüşüm adımlarıyla da desteklenmelidir” dedi.

Ekonomideki koordinasyonun önemine dikkat çeken Karahan, kamu otoriteleri arasındaki iş birliğinin enflasyonla mücadelede başarı şansını artırdığını söyledi.

Rezervlerde Güçlenme Süreci Devam Ediyor

Karahan, Merkez Bankası’nın rezerv birikimi sürecinin sürdüğünü ve finansal istikrar açısından olumlu sinyallerin alındığını vurguladı.

“Rezervlerimizi güçlendirerek hem dış kırılganlıkları azaltıyor hem de piyasaların güvenini pekiştiriyoruz” açıklamasında bulunan Karahan, kur oynaklıklarının azaldığını ve Türk lirasına olan güvenin kademeli biçimde arttığını dile getirdi.

Ayrıca Karahan, döviz piyasasındaki dengelenmenin ve sermaye girişlerinin istikrarlı seyrinin, para politikasının etkinliğini artırdığını belirtti.

“Finansal istikrar, para politikası aktarım mekanizmasının sağlıklı işlemesi açısından kritik öneme sahiptir” diyerek, TCMB’nin bu konuda proaktif bir yaklaşım benimsediğini ifade etti.

Dezenflasyon Süreci Sabır Gerektiriyor

Karahan, konuşmasının son bölümünde dezenflasyon sürecinin uzun vadeli bir çaba gerektirdiğini belirterek, “Fiyat istikrarı yolunda ilerlerken zaman zaman dalgalanmalar yaşanabilir; ancak önemli olan, hedefe kararlı biçimde yürümektir. Enflasyonla mücadelede kararlılığımız tamdır” ifadelerini kullandı.

TCMB Başkanı, küresel ekonomideki gelişmelerin de Türkiye’nin para politikasını etkileyebileceğini vurguladı.

Enerji fiyatlarındaki oynaklık ve küresel finansal koşulların sıkılığı gibi unsurların yakından takip edildiğini söyledi.

“Dışsal şoklara karşı dayanıklılığımızı artırmak için rezerv pozisyonumuzu ve makro ihtiyati çerçevemizi güçlendiriyoruz” diyen Karahan, Merkez Bankası’nın politika setinin dinamik bir şekilde yönetildiğini kaydetti.

Amaç Kalıcı Fiyat İstikrarı

Karahan, sunumunu şu sözlerle tamamladı: “Bizim için nihai hedef, kalıcı fiyat istikrarının sağlanmasıdır. Bu hedefe ulaşmadan önce para politikasında gevşemeye gitmek riskli olur. Dolayısıyla, fiyat istikrarı tam olarak tesis edilene kadar sıkı duruşumuzu korumaya devam edeceğiz.”

Merkez Bankası Başkanı’nın açıklamaları, ekonomi çevrelerinde para politikasında kararlılığın sürdürüleceği yönünde yorumlandı.

Piyasalar, TCMB’nin yılın geri kalanında da enflasyonla mücadelede güçlü bir duruş sergileyeceği beklentisini güçlendirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı kapsamlı sunumda, enflasyonla mücadelede kararlılık vurgusu yaptı.

Karahan, “Fiyat istikrarı tam anlamıyla sağlanana kadar sıkı para politikası sürecek. Dezenflasyon süreci yavaşlasa da hedeflerle uyumlu bir görünüm oluşturacağız” dedi.

Dezenflasyon Sürecinde Tempo Azaldı

TCMB Başkanı, haziran ayından bu yana süren dezenflasyon sürecinde belirgin bir yavaşlama olduğunu ancak ana eğilimin hedeflerle uyumlu seyrettiğini belirtti.

Karahan, enflasyonun geçmişteki yüksek artışları yansıttığını hatırlatarak, “Bu nedenle fiyat eğilimlerini daha sağlıklı değerlendirebilmek için son üç aya odaklanıyoruz” ifadesini kullandı.

Merkez Bankası’nın hesaplamalarına göre, son üç ayın yıllıklandırılmış ortalama ana eğilimi yüzde 28 seviyesinde bulunuyor.

Daha öngörü gücü yüksek medyan enflasyon ise yüzde 26 civarında. Bu rakamlar mevcut yıllık tüketici enflasyonu olan %33,3’ün altında kalsa da, Karahan’a göre “dezenflasyon sürecinin hız kestiğini” gösteriyor.

Hizmet ve Gıda Fiyatları Enflasyonu Etkiliyor

Eylül ayında tüketici enflasyonunda gözlenen artışın temel nedenlerinden biri hizmet ve gıda fiyatlarındaki yükseliş oldu.

Özellikle okula dönüş döneminde eğitim, ulaştırma ve konaklama hizmetlerinde fiyat artışlarının belirginleştiğini belirten Karahan, “Aylık hizmet enflasyonu bu dönemde 0,7 puanlık katkı yaptı” dedi.

Hizmet fiyatlarının geçmiş enflasyona endeksli belirlenmesinin kalıcılığı artırdığını vurgulayan Karahan, son bir yılda enflasyon üzerinde en fazla etkili olan kalemlerin eğitim ve kira olduğunu, buna karşın lokanta ve otel gibi alt kalemlerde daha ılımlı artışlar yaşandığını ifade etti.

Kira Enflasyonunda Gerileme Sinyali

Kira artışlarının bir süredir yüksek seyrettiğini dile getiren Karahan, son dönemde aylık kira enflasyonunun yüzde 4’lük yatay eğilimden daha düşük oranlara gerilediğini açıkladı. “Yıllıklandırılmış yakın dönem eğilim yüzde 54 seviyesinde ve bu, mevcut yıllık kira enflasyonunun 15 puan altında. Bu tablo kira enflasyonunun kademeli düşüşünü işaret ediyor” değerlendirmesinde bulundu.

Ancak Karahan, deprem ve kentsel dönüşüm kaynaklı arz sıkıntılarının kira artışlarını öngörülerin üzerinde tutmaya devam ettiğini de ekledi.

Küresel Belirsizlikler Azalsa da Riskler Sürüyor

Sunumun dış ekonomik görünüme ayrılan bölümünde, küresel ticaret politikalarındaki belirsizliklerin kısmen azaldığını söyleyen Karahan, buna rağmen küresel büyüme görünümünün ocak ayına kıyasla zayıf kaldığını ifade etti.

Enerji fiyatlarında arz artışlarının fiyat yükselişini sınırladığını belirten Karahan, “Zayıf talep koşulları, enerji fiyatlarındaki yukarı yönlü hareketleri dengeliyor” dedi.

Ayrıca, portföy tercihlerinin hisse senetlerine yöneldiğini, küresel piyasalarda ABD dolarının değer kaybı yaşadığını ve risk primlerinin genel olarak gerileme eğiliminde olduğunu söyledi.

Yurt İçi Talep ve Üretimde Dengelenme

Yurt içi görünümde, sıkı para politikasının bir sonucu olarak iç talepteki dengelenmenin sürdüğünü belirten TCMB Başkanı, “2025’in ilk yarısında tüketim artışı yavaşlarken, yatırımların büyüme hızı arttı. Sanayi üretimi ve hizmet sektöründe üçüncü çeyrekte yataya yakın seyir gözlendi” ifadelerini kullandı.

Kartla yapılan harcamalarda ve ithalatta da yavaşlama olduğuna dikkat çeken Karahan, “Tüketim göstergeleri dezenflasyon süreciyle uyumlu bir yavaşlama sergiliyor” dedi.

Cari Açık Tarihsel Ortalamanın Altında

Karahan, cari işlemler açığının milli gelire oranının yüzde 1,3 seviyesinde olduğunu belirterek, bu oranın tarihsel ortalamaların altında seyrettiğini vurguladı.

2025 yılında da cari açığın düşük düzeyde kalmasının beklendiğini, ancak enerji fiyatları ve küresel ticaret politikalarındaki risklerin sürebileceğini ifade etti.

Sıkı Para Politikası Korunacak

Temmuz ve eylül aylarında politika faizinin toplam 5,5 puanlık indirimle yüzde 40,5 seviyesine çekildiğini hatırlatan Karahan, “Sıkı para politikası duruşumuz dezenflasyon sürecinin devamını destekleyecek. Fiyat istikrarı tam olarak sağlanana kadar bu duruş sürecek” dedi.

Merkez Bankası’nın, makroihtiyati tedbirler ve etkin likidite yönetimiyle parasal aktarım mekanizmasını güçlendirdiğini vurgulayan Karahan, KKM hesaplarının sonlandırılması ve TL mevduat payının artmasının da finansal istikrarı desteklediğini söyledi.

Rezervler Tarihi Seviyeye Ulaştı

Karahan, yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin Türk lirasına olan güveninin artmasıyla rezervlerin güçlendiğini ifade ederek, “Brüt rezervler 26 Eylül 2025 itibarıyla 183 milyar dolara çıktı, swap hariç net rezerv 57 milyar dolar seviyesinde. Mart 2024’ten bu yana net döviz pozisyonumuz 122 milyar dolar iyileşti” bilgisini paylaştı.

Enflasyon Hedefleri ve Yol Haritası

Karahan, 2026 yılı için enflasyon ara hedefinin %16, 2027 yılı için ise %9 olarak belirlendiğini anımsattı. “Ara hedeflerimize ulaşmak için para politikasını kararlılıkla sürdüreceğiz. Enflasyon görünümü bu hedeflerden belirgin şekilde ayrışırsa politika duruşumuzu yeniden sıkılaştırmaktan çekinmeyeceğiz” dedi.