Süper zenginler kaçıyor! Lüks konutlar boşaltılıyor

Birleşik Krallık'ta iktidara gelen İşçi Partisi'nin zenginleri hedef alan vergi politikaları, ülkenin finans merkezi Londra’dan adeta servet kaçışına yol açtı. Yeni vergi rejimiyle birlikte non-dom* statüsünün kaldırılması ve offshore hesaplara yönelik vergi muafiyetinin sonlandırılması sonrası, 2024 yılında 10 binden fazla milyoner ülkeyi terk etti. 2025’te bu sayının 16 bin 500’e çıkması bekleniyor.

BLAIR DÖNEMİNDEN REEVES DÖNEMİNE

Yıllar boyunca Londra, küresel zenginler için cazip bir merkezdi. Özellikle Tony Blair döneminde "zenginliğe hoşgörü" politikası hâkimdi. O dönem hükümette yer alan Peter Mandelson’ın 1998’de Silicon Valley’de yaptığı meşhur konuşmasında “Vergilerini ödedikleri sürece insanların aşırı zengin olmasından son derece memnunuz” demesi, bu yaklaşımın özeti sayılıyordu.

Ancak tablo, İşçi Partisi'nin 2024’te iktidara gelişiyle tamamen değişti. Yeni Maliye Bakanı Rachel Reeves, denizaşırı servetleri de vergilendirme yoluna giderek dünya genelinde gelir ve varlıkların %40’lık miras vergisine tabi olmasını sağladı. Artık sadece İngiltere içindeki kazançlar değil, küresel servet de masada.

İLK SİNYAL RUSLARDAN GELDİ

Süper zenginlerin göçü aslında 2022’de Ukrayna’nın işgali sonrası Rus oligarklara uygulanan yaptırımlarla başlamıştı. O dönem yaklaşık 150 bin Rus’un yaşadığı ve 1,5 milyar dolarlık emlak yatırımı bulunduğu tahmin edilen Londra’da, yaptırımlar sonrası yüzlerce Rus ülkeyi terk etti. Ancak bu daha çok siyasi ve güvenlik gerekçeleriyle sınırlı kaldı.

Şimdi ise göç, çok daha geniş bir çevreyi kapsıyor. Henley & Partners ve New World Wealth’in verilerine göre, 2024’te İngiltere net 10 bin 800 milyoner kaybetti. Bu oran, bir önceki yıla göre %157’lik bir artış anlamına geliyor. Çin’in ardından dünyada en fazla milyoner kaybeden ikinci ülke konumunda.

LÜKS KONUTLAR BOŞ

Londra'nın lüks emlak piyasasında da bu çıkışın izleri görülüyor. LonRes’in verilerine göre, 2025 Mayıs ayında yapılan üst segment konut işlemleri, geçen yıla göre %36 azaldı. Şirket düzeyinde de kayıp büyük: Companies House verileri, son bir yılda 4.400’ün üzerinde şirket yöneticisinin İngiltere’den ayrıldığını ve bu trendin hızlandığını ortaya koyuyor.

Göç edenler arasında dikkat çeken isimler bulunuyor. Goldman Sachs başkan yardımcısı Richard Gnodde İtalya’ya taşınırken; Mısırlı milyarder Nassef Sawiris ve Norveçli denizcilik devi John Fredriksen, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yerleşti. Çelik devi Lakshmi Mittal’in de benzer bir adım atması bekleniyor.

İtalya, yıllık 200 bin euro karşılığında yurtdışı varlıkları vergiden muaf tutan sistemiyle zenginleri çekiyor. Ancak en popüler adres şu anda BAE. Henley & Partners’in son raporuna göre, 2025 yılında BAE’ye taşınacak net milyoner sayısı 9 bin 800 olarak tahmin ediliyor.

Ancak bu verilerin abartıldığını düşünenler de var. Patriotic Millionaires U.K. adlı oluşumdan hukuk danışmanı Stephen Kinsella, bu göç verilerinin LinkedIn verilerine dayanarak hazırlandığını ve ülkedeki 3 milyon milyonerin yalnızca %0,3’ünün ayrıldığını vurguladı.

*Non-dom statüsü (“non-domiciled” kısaltması), Birleşik Krallık’ta yaşayan ancak kalıcı ikametgâhını başka bir ülkede gösteren kişilere tanınan özel bir vergi ayrıcalığıydı. Bu statüye sahip kişiler, yalnızca Birleşik Krallık içinde kazandıkları ya da ülkeye transfer ettikleri gelir üzerinden vergi öder; yurtdışındaki varlık ve gelirleri ise İngiltere'de vergilendirilmezdi. 1799’dan beri uygulanan bu sistem, özellikle servetini offshore hesaplarda tutan süper zenginler için cazip bir koruma kalkanı sunuyordu.