İsrafın önüne nasıl geçilecek? Her yıl milyonlarca kurban derisi heba oluyor!

Kurban Bayramı'na sayılı saatler kala Yeni Şafak gazetesi yazarı Yaşar Süngü, "2,5 milyon kurban derisini çöpe at, 120 milyon dolarlık deri ithal et" başlıklı köşe yazısında Türkiye'nin Kurban derisi politikasını eleştirdi.

Konfeksiyon, ayakkabı ve saraciye sektörlerinin yüzlerce ürüne dönüştürdüğü hayvan derisinin onlarca sektörün ana ham maddesi olduğunun altını çizen Süngü, "Her yıl Kurban Bayramı’nda çöpe attıktan sonra yılda 120 milyon dolarlık ham deri ithal eden ülke kalkınabilir mi?" sorusunu yöneltti.

"Kalkınamaz ve zenginleşemez" diye devam eden Yeni Şafak yazarı, "Deri sektöründe yıllık 2 milyar dolarlık ihracatımız var ama her yıl Kurban Bayramı’nda vatandaşın kestiği kurban derilerinin en az yarısı çöpe gidiyor ya da toprağa gömülüyor" diye devam etti.

İSRAFIN BOYUTU ÇOK BÜYÜK

Kurban Bayramı’nda ortalama 1 milyon büyükbaş, 2,5 milyon küçükbaş hayvan kesildiğini belirten Süngü, "Her yıl 2,5 milyon koyun keçi gibi kurbanlıkların derileri alıcı olmadığı için heba oluyor. Büyükbaş kurban derilerinin yarısı da yanlış kesimden ve eksik tuzlamadan heba oluyor. Derilerle birlikte kurbanlıkların sakatat ve kelleleri de düşünüldüğünde ortaya çıkan israfın boyutu gerçekten çok büyük" diye yazdı.

EN MASUMU KURBAN SAHİPLERİ

Süngü, yazısında şöyle devam etti:

"İşin en trajikomik tarafı da şu; Kamu ve özel sektör temsilcileri ve Kurban kesimi yapan vatandaşlar olmak üzere herkes üç günlük bayram süresinde yapılan bu israfı görüyor ama hiçbir şey yapmıyor. Sessiz ve çirkin bir iş birliği bu. Kimse faturayı onlara kesmek gibi ucuz kahramanlık yapmaya yeltenmesin. Bu israfın en masumu kurban sahipleri. Eğer derilerin, sakatatların ve kellelerin alıcısı olsa eminim kurban kesen birçok vatandaş daha hassas davranır.

Deriler tuzlanır, sakatatlar poşetlenir, kelleler de saklanır. Ama onların ellerinden gelen fazla bir şey yok. Kurbanını kestiren etini alıyor ve gidiyor. Kimisi hepsini dağıtıyor, kimisi bir kısmını çevresinde yoksul gördüklerine yolluyor, bir kısmını eş dost akrabaya veriyor, bir kısmını da buzdolabına kendisi için ayırıyor.

BELEDİYELERİN ROLÜ ÇOK FAZLA

Bu israfın asıl sorumluları kamu ve özel sektör temsilcileri. Yani başta belediyeler olmak üzere devlet kurumları ve bu sektördeki şirketler ve bu işten para kazanan iş adamları. Belediyeler kurban kesimi yapılacak yerleri herkesin gelip gününü geçireceği cazip bir alan haline dönüştürecek.

Kurban kesecek insanlara ve kurban satıcılarına sağlıklı ortamlar oluşturacak. Çünkü vatandaş her yıl bu işi yapıyor. Belediyeler ve özel sektör iş birliği olmazsa olmaz. Kurban kesen gönül rahatlığıyla ibadetini yapmış olacak, özel sektör de hammadde ihtiyacını çok daha uygun biçimde bu alandan karşılamış olacak.

Deri sektörünün temsilcileri şöyle konuşuyor; Küçükbaş derilerden deri konfeksiyon ürünleri üretiliyor. Son dönemde deri sektörünün ihracatında düşüş yaşanırken, deri konfeksiyon ürünleri ihracatında artış var.

DERİ SEKTÖRÜNDE İHRACATIN ARTMASI OLASI

2024 yılının dört aylık döneminde 31 milyon olan deri konfeksiyon ihracatı 2025 yılının aynı döneminde yüzde 44’lük artışla 45 milyon dolara çıkmış. Deri konfeksiyon ürünlerinde katma değer çok yüksek. Kilogram başına ihraç fiyatımız 150 dolara ulaşıyor. Deri konfeksiyon ürünleri içinde işçilik oranı düştüğü için ihracatımızı artırma şansımız yüksek.

Dünya genelinde zaten bir resesyon var. Deri konfeksiyon ürünlerinde hammaddenin çöpe gidiyor olması bizi üzüyor”. Yukarıdaki rakamları dile getiren deri ihracatçıları iş çözüm noktasına gelince topu vatandaşa atıyor; “Küçükbaş hayvanların derileri düzgün yüzülüp tuzlanmadığı için deriler işe yaramaz hale geliyor” diyorlar. Oysa alıcı bile değiller. Alıcı olmadıkları için deriler tuzlanmıyor ve çöpe gidiyor.

DERİLERLE 10 MİLYON ÇİFT AYAKKABI, 3 MİLYON KADIN ÇANTASI ÜRETİLİR

Deri işi yapan iş adamları kurbanlıkların derilerinin makineli yüzüm yapılması ve tuzlanarak korunması halinde ithalatın 20 milyon dolar düşürülebileceğini söylüyorlar. 3 günlük süreçte, yanlış deri yüzümü ve zamanında tuzlama yapılmadığı için 500 bin büyükbaş hayvan derisinin heba olduğunu dile getiriyorlar.

Bu derilerle 10 milyon çift ayakkabı, 3 milyon kadın çantasının üretilebileceğine dikkat çekiyorlar. Jelatin ve kolajen fabrikalarının hammadde kaybı yaşadığını açıklıyorlar. Kurban derilerinin işlenip katma değerli moda ürünlerine, ceketlere, dış giyime dönüştürülmesinin yalnızca deri sektörü için değil, ülke ekonomisine katkı sağlamak, yerli kaynağımızı kullanmak ve yerli üretim gücümüzü arttırmak için büyük bir fırsat olduğunu söylüyorlar. Madem israfın boyutu bu kadar büyük ve görüyorsunuz, sektör temsilcileri olarak bu işe el atın ve bir çözüm üretin.