Fiyatlara bir 'sıfır' eklendi! TÜİK'i ikiye katladı

Mutfaktaki yangın her geçen yıl büyürken fiyat artışları etiketlere de artı 1 sıfır olarak yansıdı. 5 yıl önceki, yani Haziran 2020’deki fiyatlara en az bir ‘0’ (sıfır) eklendi.

Yıllardır gün gün liste fiyatlarını açıklayan Afyon Belediyesi Halinde havucun kilosu 2-3 liradan 25-40 liraya, limonun kilosu 5-7 liradan 60-90 liraya, 3-5 liralık yeşil soğan 40-75 liraya, 2-3 lira olan pırasa 25-45 TL’ye çıktı.

Nefes'ten Ali Öztürk'ün haberine göre mevsimsel fiyat farklılığı oluşmaması için, halde 5 Haziran 2020 ile 4 Haziran 2025 fiyatlarını karşılaştırdık. Hal fiyatları, vatandaşın Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı düşük enflasyon rakamlarına niçin bu denli kızdığını gözler önüne serdi.

TÜİK, 5-6 yıldır çıldırmış gibi artan fiyatları görmüyor. Ocak 2020’den bu yana açıklanan birikimli enflasyon TÜİK’e göre yüzde 600’ü buldu. Fakat hal fiyatları ortalama yüzde 1.100 arttı.

YÜZDE 2.500 ARTAN ÜRÜN

Sebze-meyve fiyatlarındaki artışı en sağlıklı şekilde analiz etme imkanı veren hal fiyatlarında, bazı ürünlerde yüzde 2.000-2.500 artış dikkat çekti. Üreticiden aracılara ve oradan hale, halden manava, semt pazarına, market reyonuna gelene kadar fiyatlar kat kat artıyor.

Nihai tüketici fiyatları, yani etiket rakamları, hal fiyatlarının yüzde 20-50 üzerine çıkabiliyor. NEFES, Afyon Belediyesi’nin listesindeki ürünlerin artış yüzdesini hesapladı. Buna göre 5 yılda 50 üründen 37’sinde yüzde 900 ile yüzde 2.550 arasında artış yaşandı.

13 ürün ise yüzde 300 ile yüzde 900 arasında arttı. Halde, kıyaslama imkanı sunan 50 ürün içinde fiyatı en çok artan ürün, yüzde 2.500-2.550 ile greyfurt oldu. Beyaz (azman) lahana yüzde 1.900, çilek fiyatı yüzde 1.900-2.000 arttı.

Bu arada, 5 yıl önce marketlerde 4 lira olan domates bugün 50 liraya, 3 lira olan havuç 65 liraya, 10 lira olan limon 100 liraya, 10 lira olan sarımsak 200 liraya, 2 lira olan karpuz 25 liraya, 3 lira olan taze fasulye 70 liraya çıktı.

Emeklilerin maaşları fiyatları yakalayamadı

Enflasyon oranında maaş zamları reva görülen emekliler, maaşlarına fiyat etiketlerindeki gibi bir sıfır daha ek alamadı. Son 5 yılda en düşük memur maaşı 16.043 TL seyyanen zamma rağmen yüzde 985 zam gördü.

Asgari ücret 2.324 TL iken 22.104 TL’ye çıktı, yani 5 yılda yüzde 850 zamlandı. En çok emekli mağdur oldu. En düşük SSK emekli aylığı Haziran 2020’de 2.030 TL idi, bugün 14.469 TL. En düşük memur emeklisi aylığı ile en düşük SSK emeklisi aylığı 5 yılda sadece yüzde 612 ile yüzde 637 arasında arttı. Emekli taban aylığında ise 5 yılda yüzde 864 artış yapıldı.