Dondurma markasında bakteri skandalı! 51 kat fazla çıktı

İstanbul Fatih’teki bir otelde kalan Böcek ailesinin zehirlenme şüphesiyle hayatını kaybetmesi ve aynı otelde kalan iki turistin zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırılması tartışılmaya devam ediyor.

BirGün 6 Kasım’da “Halka ne yedirdiniz?” başlıklı haberiyle Alpedo Dondurma’ya dikkati çekerek, ‘‘yerli ve milli’’ olduğu iddiasıyla okullarda çocuklara dağıtılan, kışlalarla kamu kurumlarına satılan dondurmada sağlığa zararlı bakteriler tespit edildiğini gündeme getirmişti.

Alpedo Dondurma’nın 1 Ekim 2025 tarihindeki başvurusuyla Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nin laboratuvarlarında yapılan analiz sonuçlarına göre, dondurmanın içerisinde olmaması gereken bakteriler bulundu.

Analiz sonucuna göre dondurmada gıda zehirlenmesi ile ölümcül enfeksiyonlara neden olabilecek dışkı kaynaklı bulaşma ile bakteriler tespit edildi.

ÜNİVERSİTE YALANLAMIYOR

Birgün'den İsmail Arı'nın haberine göre firmanın avukatı Mesut Çakar yaptığı açıklamada, haberlerin “Algı oluşturma amacı taşıdığını” iddia ederek “Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nden gelen farklı sonuçlar, numunelerin uygun koşullarda analiz edilmemesinden kaynaklanmış olabilir. Haberdeki iddiaların gerçekle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Çakar, dondurmalarında sağlığa zararlı bakteri bulunmadığını öne sürerek üniversiteyi suçlasa da Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ise hâlâ bir açıklama yapmadı. Çakar dondurmalarında bir sorun olmadığını iddia etse de BirGün, Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün de daha önce sağlığa zararlı bakteri tespit ettiğine dair belgeye ulaştı.

Osmaniye İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Gıda Kontrol Görevlileri 8 Kasım 2022 tarihinde “Alpedo Maraş Sade Dondurma”yı analiz etti. Alınan numunenin Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği’ne göre yapılan mikrobiyolojik analizlerinde dondurmada insan sağlığına zararlı “Enterobacteriaceae” bakterisi tespit edildi. Kahramanmaraş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ise Alpedo Dondurma’ya 5996 Sayılı Kanun’un 21/5 maddesine kapsamında 41 bin 426 TL idari para cezası kesti ve dondurmanın “piyasaya arz edilemeyeceği” bildirildi.

Gıda Mühendisi ve Akademisyen Dr. Bülent Şık da analiz sonuçlarını BirGün’e değerlendirdi.

DIŞKI KÖKENLİ BAKTERİ…

Belgedeki analiz sonucunun halkın anlayacağı bir dille ne anlama geldiğini açıklar mısınız?

Belgeye göre, ürünün bir gramında 5 bin 100 adet bakteri tespit edilmiş, yönetmelik gereği olması gereken sınır değer ise 100 adet olarak belirtilmiş. Üründe tespit edilen bakteri sayısının bu sınır değeri 51 kat aştığı anlamına geliyor.

Bu bakteri hangi sorunlara işaret eder?

Enterobacteriaceae, gıdalarda, hijyen yetersizliği, dışkı kaynaklı kontaminasyon riski, soğuk zincir kırılması, ekipmanlardan veya kullanılan sudan kaynaklanan bir mikrobiyal bulaşma olduğunun bir göstergesidir. Bu bakteri grubu bir ‘gıda güvenliği indikatörüdür.’ Yani üründe bu düzeyde bir yük varsa, ürün mikrobiyolojik olarak güvenilir değildir. Üründe dışkı kökenli, örneğin, E. coli (koli basili), Salmonella gibi çeşitli patojen bakterilerin de olma ihtimalinin yüksek olduğuna işaret eder. Ürünün kesinlikle piyasaya sunulmaması ve tüketilmemesi gerekir.

Bu bakteri halk sağlığı açısından risk oluşturur mu?

Evet. Çünkü bu denli yüksek Enterobacteriaceae yükü, gıdanın bozulmaya başladığını, gıdada bazı patojen bakterilerin olabileceğini, ürünün, üretim/taşıma/depolama sürecinin güvenilir olmadığını, dolayısıyla patojen gelişimine elverişli bir ortam oluştuğunu gösterir. Bu tip uygunsuz ürünler özellikle, çocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf bireyler için gıda zehirlenmesi açısından risk oluşturur. Bu nedenle de yönetmelik gereği bu tip ürünler ‘piyasaya arz edilemez.’

Diyelim böyle uygunsuz bir ürün piyasaya sürüldü. Bu ürünü alan tüketiciler bir sorun olduğunu anlayabilir mi?

Anlamak kolay değil. Çünkü gıdanın tadında, kokusunda ya da fiziksel görünümünde fark edilebilir bir değişiklik olmayabilir. Dondurmanın bozulduğunu anlamak için tat, koku, doku ve görünüşteki değişikliklere dikkat etmek gerekir. Bozulmuş dondurma çoğunlukla ekşi, keskin ya da tuhaf bir tat verir ve normalde olmaması gereken ağır, peynirsi veya bayat bir koku yayar. Yüzeyinde jelimsi, yapışkan veya kaygan bir tabaka oluşması mikrobiyal bozulmanın güçlü bir işaretidir. Ağızda tozumsu, kumlu ya da pütürlü bir his bırakması ise genellikle soğuk zincirin kırılması sonucu dondurmanın eridiğini ve tekrar dondurulduğunu gösterir. Kısacası, en ufak şüphede bile bozuk olabileceği düşünülmelidir.

ALPEDO DONDURMA KİMİN?

Alpedo Dondurma firmasının Ezgi Apartmanı davasında 876’şar yıla kadar hapis cezasıyla tutuklu yargılanan Sami Kervancıoğlu ve Mustafa Pekel’a ait olduğu biliniyor. Depremle yıkılan Ezgi Apartmanı’nda 35 kişi hayatını kaybetti. Karadeniz Teknik Üniversitesi tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda, binayı inşa eden müteahhit ve binanın giriş katında bulunan Kervan Pastanesi’nin yıkımda asli kusurlu oldukları belirtildi. Bu rapor üzerine Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı, Alpedo Dondurma ile Kervan Pastanesi’nin sahipleri Kervancıoğlu ve Pekel’in, mevcutlu olarak savcılığa getirilmesi talimatı verdi. Ancak haklarında “olası kastla öldürme ve yaralama” suçlarından 876 yıl 6’şar aya kadar hapis istemiyle iddianame düzenlenen Kervancıoğlu ve Pekel kayıtlı adreslerinde bulunamadı. Kervancıoğlu ve Pekel, 700 gün sonra Ankara’da bir villada yakalandı.