Dolar yatırımcısının tercihi değişti! Hızla satışa geçtiler

Ukrayna-Rusya savaşı, Suriye’de rejim deği­şimi gibi gelişmeler­le devam eden jeopolitik geri­limlere, mart ayında içeride bazı siyasilere yönelik operas­yonlar, nisan başında kızışan küresel ticaret savaşları ve en son İsrail-İran savaşının ek­lenmesi ile zirveye çıkan eko­nomik belirsizlikler karşısın­da tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de güvenli liman arayışına giren yatırımcılar hızla altına yöneliyor.

Bu süreçte, yastık altı altın miktarındaki artışın boyutu bilinmemekle birlikte, banka­lardaki altın hesaplarındaki 6,8 milyar dolarlık artış dikkati çekiyor.

Dünya'dan Naki Bakır'ın yazısına göre belirsizliğin katlana­rak büyüdüğü son üç ayda Türk bankalarındaki euro hesapla­rında da artış yaşanırken, do­lar hesaplarında ise özellikle ABD’nin uluslararası ticaret­te rakiplerine karşı şok güm­rük vergisi oranlarını açıkla­dığı nisanın ilk haftasından bu yana çözülme görülüyor.

Altın mevduatındaki artış

Merkez Bankası, bankacılık sektöründeki mevduat verile­rini haftalık bazda açıklıyor. Türkiye’deki yatırımcı terci­hindeki kırılma noktası ola­rak 19 Mart’ta başlayan siya­si gelişmeler öncesinde, kar­şılaştırmada 14 Mart haftası verilerini baz almak gerekiyor.

Bu tarihten en son veri hafta­sı olan 6 Haziran’a kadar olan üç aya yakın sürede ise banka­lardaki kıymetli maden depo hesaplarının hacmi 6 milyar 814,6 milyon liralık bir nomi­nal artışla 53 milyar 902,9 mil­yon liraya çıkmış bulunuyor. Bu dönemde haftalar itibarıy­la altın hesaplarının hacminin dalgalı bir seyirle yukarı yönlü bir grafik izlediği gözleniyor. İsrail-İran arasında cuma gü­nü başlayan ve küresel planda belirsizliği daha da artıran ge­rilimin etkisi ise izleyen veri­lerde görülebilecek.

14 Mart’ta 71,6 milyar dolar düzeyinde bulunan bankalar­daki dolar mevduatı hesapları ise nisan ayının ilk haftasın­da 77 milyar dolara kadar çık­tı. Ancak ABD’nin rakip ülke­lere yönelik astronomik güm­rük tarifeleri açıklamasıyla küresel planda belirsizliğin had safhaya çıktığı bu hafta­dan sonra söz konusu hesap­larda çözülme başladı. Dolar mevduatı hesapları özellikle nisanın ikinci yarısından iti­baren haftalık bazda sürekle azalarak 6 Haziran itibarıyla 71,9 milyar dolar düzeyine ge­riledi. Söz konusu hesaplar 6 Haziran itibarıyla 4 Nisan haf­tasındaki düzeyinin 5,1 milyar dolar altına indi.

Euro hesaplarında da artış var

Belirsizlik sürecinde do­lardan kaçış emareleri görü­lürken, altının yanı sıra Euro hesaplarında da artış dikkati çekti. 14 Mart’ta 54,5 milyar dolar düzeyinde bulunan Euro cinsi mevduatın hacmi özel­likle nisanın ilk haftasındaki artışla 58 milyar dolara çık­tı, 18 Nisan’da 60 milyar dola­rı aştı. Mayıs sonuna kadar 60 milyar doların üzerinde sey­reden söz konusu hesaplar, 6 Haziran haftasında da 59,5 milyar dolar olarak gerçekleş­ti. Euro mevduatının hacmi 14 Mart-6 Haziran arasında net4,9 milyar dolarlık bir no­minal artış kaydetti.

Toplamda küçük paya sahip olan diğer dövizler cinsi mev­duatların hacmi ise aynı dö­nemde 5,5 milyar dolardan 5,3 milyar dolara indi. Böylece 14 Mart’ta 178,7 milyar dolar olan bankalardaki yabancı para mevduatlarının toplam hac­mi 6 Haziran’a kadar olan dö­nemde altın ve Euro hesapla­rındaki harekete bağlı olarak 11,8 milyar dolar artarak 190,6 milyar dolara ulaştı.

Altın mevduatını gerçek kişiler büyüttü

14 Mart-6 Haziran döneminde altın mevduatındaki artış esas olarak gerçek kişi hesaplarında gerçekleşti. Bu dönemde tüzel kişi (şirket) hesaplarındaki altın mevduatı 583,9 milyon liralık bir artışla 4 milyar 651,3 milyon dolar olurken, gerçek kişi hesapları 6 milyar 230,7 milyon dolarlık artışla 49 milyar 251,6 milyon dolara ulaştı.

Aynı dönemde gerçek kişilerin Euro mevduatı da 2 milyar 275,7 milyon dolarlık artışla 27 bin 600,5 milyon dolara çıkarken, dolar mevduatı 154 milyon dolar azalış 37 milyar 607 milyon dolara, diğer döviz hesapları 56,2 milyon dolar azalarak 3 milyar 776,4 milyon dolara geriledi. Tüzel kişilerin ise dolar hesapları 490,8 milyon dolarlık artışla 34 milyar 293,7 milyon dolara, Euro hesapları 2 milyar 637,2 milyon dolarlık artışla 31 milyar 861,3 milyon dolara yükseldi, diğer döviz hesapları ise 197,4 milyon dolar azalarak 1 milyar 510,2 milyon dolara indi.

Altın fiyatları aldı başını gidiyor

Son aylarda giderek artan jeopolitik gerilimler ve ekonomik belirsizlikler karşısında yatırımcıların güvenli liman arayışına yönelmesi paralelinde hızla yükselerek 12 Haziran itibarıyla 3.386,90 dolara çıkmış olan altının ons fiyatı, İsrail’in İran’a saldırı başlattığı 13 Haziran’da da günlük yüzde 1,35’lik bir artışla 3.432,60 dolara yükseldi. 6 Mayıs’ta 3.434,58 dolarla tarihi zirvesini gördükten sonra kısmen gerileyen ons altın fiyatı, böylece aynı düzeye geri geldi. Türkiye’de gram altın fiyatı da 13 Haziran’da günlük yüzde 1,37 artışla 4.342,64 TL’ye yükselerek tarihi zirvesini gördü. İranlı

6 nükleer bilim insanı ve sivilin yaşamını yitirdiği saldırı ve İran’ın ertesi günkü karşı saldırıları ile Orta Doğu’da daha geniş çaplı bir çatışma ve sıcak savaş süreci kızışırken, petrol fiyatları da yükselişe geçti. Böylece bölgesel jeopolitik gerilimler ve küresel ekonomideki belirsizlikler zincirine çok daha büyük bir halka eklenmiş oldu. İsrail, söz konusu saldırılarla İran’ın nükleer programını hedef alırken, Tahran’ın aynı tonda karşılık vermesi, istikrarsızlık sürecinin güçlenerek devam edeceği algısı yarattı.

Yıl sonu için çarpıcı fiyat öngörüleri İran-İsrail savaşı ile zirve yapan gerilimin nasıl bir sürece evrileceği kestirilemiyor. Ancak bu gerilim aşılsa bile ABD ticaret politikasına ilişkin devam eden belirsizlikler, ABD’de yaşanan iç sosyal karışıklıklar, Başkan Trump’ın ticaret ortaklarını baskı altına almak için tek taraflı tarifeler uygulama tehdidi ile kısa sürede aşılması zayıf olasılık görülen küresel ticaret savaşı dolayısıyla tüm dünyada yatırımcıların güvenli liman olarak altına yönelişinin süreceği, bunun da altın fiyatlarını yükseltmeye devam edeceği bekleniyor.

Uzmanlar, ABD-Çin arasındaki ticaret savaşlarına Orta Doğu’da sıcak savaşın eklendiği süreçte, ons altın fiyatının önce 3.500 doları ve yıl sonunda için 3.700 doları göreceği tahmininde bulunuyor. Merkez Bankasının faiz indirim sürecini yeniden başlatması durumunda, bunun da etkisiyle gram altın fiyatının önümüzdeki günlerde 4.500 TL’yi kolaylıkla aşılabileceği öngörülüyor. Gram altın için sonbahar başında 5.200 TL ve sene sonu için 5.500 TL şeklinde tahminler yapılıyor.