Bütçe krizi: ABD hükümeti kepenk indirdi!

ABD’de federal hükümet, Kongre’deki bütçe görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle bu sabah Türkiye saatiyle 07.00’de resmen kapandı.

750 bin çalışan etkilenecek

Kongre Bütçe Ofisi, kapanmanın yaklaşık 750 bin federal çalışanı doğrudan etkileyeceğini açıkladı.

Sosyal Güvenlik ödemeleri, havaalanı güvenliği ve acil durum müdahaleleri gibi temel hizmetler devam edecek olsa da, birçok personel maaş almadan çalışmaya devam edecek.

Çalışma Bakanlığı’nın istihdam raporu dâhil olmak üzere ekonomik verilerin yayınlanması askıya alınacak, CDC’nin hastalık verilerini analiz etmesi durdurulacak.

Senato oylamasında uzlaşı çıkmadı
Gece boyunca süren görüşmelerde Senato’da iki farklı finansman tasarısı oylanırken, her iki öneri de reddedildi.

Demokratların, hükümetin 21 Kasım’a kadar açık kalmasını öngören yedi haftalık finansman tasarısı 55’e karşı 45 oyla barajı aşamadı.

Bu sonuç, ABD’de 2019’dan sonra ilk kez hükümetin kapanmasına neden oldu.

Trump’tan sert suçlamalar

ABD Başkanı Donald Trump, kapanmadan Demokratları sorumlu tuttu.

Trump, “Demokratlar hükümeti kapatmak istiyor ve hükümet kapatıldığında işten çıkarmalar yapmak zorunda kalırsınız. Çok sayıda kişiyi işten çıkaracağız” ifadelerini kullanmıştı.

Yönetim ve Bütçe Ofisi, kurumlara işgücünde azaltıma gitmeleri yönünde hazırlık yapmaları talimatını gönderirken, federal çalışan sendikaları bu adımın yargıya taşınacağını belirtti.

Hükümetin kapanması ne demek? Ekonomiye ve siyasete etkileri

ABD’de federal hükümetin tüm kurumlarının çalışabilmesi için her yıl Kongre’nin (Temsilciler Meclisi + Senato) bütçe onayı vermesi gerekiyor. Eğer Kongre’de Demokratlar ile Cumhuriyetçiler anlaşamaz ve yeni bir bütçe yasası çıkarılamazsa, devletin fonları tükenmiş kabul ediliyor.

Yani “hükümet kapanması” devletin tamamen kapandığı anlamına gelmiyor; ama federal bütçesi olmayan kurumlar çalışmayı durdurmak zorunda kalıyor. Bu da hem vatandaşların günlük hayatını hem de ekonomiyi olumsuz etkiliyor.

Geçmişteki kapanmalar

ABD Sorumlu Federal Bütçe Komitesi verilerine göre, 1981’den bu yana üç günden kısa süren 10 kapanma yaşandı. Ancak ülke tarihindeki en uzun kapanma Aralık 2018’de başlamış ve Ocak 2019’da sona ermişti.

Trump’ın ilk dönemine denk gelen bu dönemde, Meksika duvarı için finansman talebi krize yol açmış, Demokratların geri adım atmaması sonucu federal hükümet 35 gün boyunca kısmen kapanmıştı.

Bugünkü kapanmanın ne kadar süreceği, tarafların bütçe konusunda uzlaşmaya varıp varamayacağına bağlı olacak.

Uzmanlar, uzun süren bir çıkmazın hem ekonomiye hem de 2026 seçimleri öncesi siyasi dengelere ağır etkiler yapabileceğini belirtiyor.