Fitch ekonomileri sıraladı: Türkiye dengede, Asya geriliyor

Raporda, bu ülkelerin önümüzdeki döneme ilişkin ekonomik performanslarına dair öngörüler yer alırken, birçok ülkenin büyüme kapasitesinde düşüş gözlemlendiği belirtildi.

GSYH ağırlıklı ortalama üzerinden yapılan değerlendirmeye göre, bu ülkelerin orta vadeli potansiyel büyüme oranı yüzde 4,0 seviyesinden hafif bir azalışla yüzde 3,9’a geriledi.

Gelişmekte Olan Ülkelerde Potansiyel Büyüme Geriliyor

Fitch’in değerlendirmesinde, özellikle Çin başta olmak üzere bazı büyük gelişmekte olan ekonomilerin büyüme dinamiklerinde yavaşlama işaretleri öne çıktı.

Çin, Meksika, Endonezya ve Güney Kore'nin potansiyel büyüme oranlarında aşağı yönlü revizyon yapıldı. Bu düşüşün ardında yatan nedenler arasında demografik değişimler, yatırım oranlarındaki azalma, yapısal reformların yavaşlaması ve dış talepteki zayıflama gibi faktörler gösterildi.

Çin’in büyüme potansiyeli, ekonomideki yapısal dönüşüm süreci ve emlak sektöründeki zayıflık nedeniyle aşağı çekildi.

Ayrıca Çin'de işgücü piyasasında yaşanan demografik bozulmalar ve borçluluk seviyeleri gibi uzun vadeli riskler de büyüme potansiyelinin baskı altında kalmasına neden oldu.

Endonezya ve Meksika’da ise yatırım ortamındaki belirsizlikler, yapısal reformların yetersizliği ve küresel talepteki daralmanın etkisiyle potansiyel büyüme beklentileri aşağı revize edildi.

Güney Kore’nin durumu ise daha çok demografik eğilimlerden ve ihracat bağımlılığının yarattığı dış kırılganlıklardan kaynaklandı.

Hindistan, Brezilya ve Rusya’da Yukarı Yönlü Revizyon

Raporda dikkat çeken bir diğer gelişme ise Hindistan, Brezilya ve Rusya gibi ülkelerin potansiyel büyüme tahminlerinde yukarı yönlü düzeltmeler yapılması oldu.

Bu ülkelerde son dönemdeki yapısal iyileşmeler, daha sağlam mali dengeler ve stratejik sektörlerdeki gelişmeler büyüme kapasitesinin artmasına katkıda bulundu.

Hindistan özelinde, genç nüfusun iş gücüne katılımındaki artış, dijitalleşme hamleleri ve üretim sektörüne yapılan yatırımların etkisiyle orta vadeli büyüme potansiyelinin güçlendiği vurgulandı.

Brezilya’da ise tarım ve hizmet sektöründeki verimlilik artışları, makroekonomik istikrar ve reform çabaları yukarı yönlü revizyonu destekledi.

Rusya, uygulanan yaptırımlar altında dahi enerji ihracatına dayalı büyüme modelini sürdürebilme kapasitesi ile beklentilerin üzerinde performans sergiledi.

Türkiye: Potansiyel Büyüme Beklentisi Değişmedi

Fitch Ratings, Türkiye ekonomisi için potansiyel büyüme tahmininde herhangi bir değişikliğe gitmedi. Türkiye’nin potansiyel büyüme oranı sabit bırakılırken, kısa ve orta vadeli görünümün para politikası, enflasyonla mücadele stratejileri ve dış finansman koşulları gibi temel faktörlerle şekilleneceği kaydedildi.

Türkiye’nin genç ve dinamik nüfusu, stratejik konumu ve güçlü tüketim temelli iç talebi, büyüme potansiyelini destekleyen unsurlar arasında gösterildi.

Ancak yüksek enflasyon, dış borç yükü ve kur oynaklığı gibi makroekonomik riskler, potansiyelin hayata geçirilmesi önünde engel oluşturmaya devam ediyor.

Raporda ayrıca Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme patikasına yönelmesi için fiyat istikrarı, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve yapısal reformlara hız verilmesi gerektiği belirtildi.

Fitch Ratings’in raporunda genel olarak gelişmekte olan ülkelerin potansiyel büyüme kapasitelerinin küresel ekonomik belirsizliklerden olumsuz etkilendiği vurgulandı.

Pandemi sonrası toparlanma süreci henüz tamamlanmamışken, jeopolitik gerilimler, tedarik zinciri aksaklıkları ve yüksek faiz ortamı gibi unsurlar, gelişmekte olan ekonomilerin yatırım ve üretim kapasitelerinde baskı oluşturuyor.

Raporda ayrıca gelişmekte olan ülkeler için büyüme potansiyelini korumanın ve artırmanın yolunun, verimlilik artışı sağlayacak yapısal reformlara yönelmekten geçtiği ifade edildi.

Eğitim, dijitalleşme, altyapı yatırımları, hukukun üstünlüğü ve kurumsal kalitenin artırılması gibi alanlara yapılacak reformların, ülkelerin büyüme rotalarını yeniden yukarı çevirebileceği kaydedildi.

GSYH Ağırlıklı Ortalama %3,9’a Geriledi

Fitch Ratings’in analiz ettiği 10 büyük gelişmekte olan ülkenin ortalama potansiyel büyümesi, önceki dönemdeki yüzde 4,0 seviyesinden yüzde 3,9’a geriledi.

Bu oran, gelişmekte olan ülkelerin küresel büyüme üzerindeki etkisinin azalma eğilimine girdiğini gösteriyor.

Uzun vadede bu trendin devam etmesi durumunda, küresel ekonomi daha düşük büyüme hızlarıyla karşı karşıya kalabilir.

Fitch Ratings’in yayımladığı bu rapor, gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonomik sistemdeki yerlerini koruyabilmeleri için reform ihtiyacına işaret ediyor.

Çin’den Meksika’ya, Hindistan’dan Türkiye’ye kadar geniş bir coğrafyayı kapsayan bu değerlendirme, ülkelerin yalnızca mevcut büyüme oranlarıyla değil, uzun vadeli sürdürülebilirlikleriyle de ele alınması gerektiğini ortaya koyuyor.

Türkiye açısından değerlendirildiğinde ise mevcut potansiyelin korunmuş olması olumlu bir işaret olarak yorumlanabilir.

Ancak bu potansiyelin gerçeğe dönüşmesi için mali disiplinin sürdürülmesi, yapısal reformların hızlandırılması ve yatırım ortamının istikrara kavuşturulması gerekiyor. Aksi halde mevcut büyüme kapasitesi, iç ve dış kırılganlıklar nedeniyle kullanılmadan kalabilir.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, gelişen piyasa ekonomilerine ilişkin potansiyel büyüme tahminlerinde yaptığı güncellemeleri kamuoyuyla paylaştı.

2023 yılında yayımlanan bir önceki değerlendirme raporuyla kıyaslandığında, özellikle bazı Asya ve Latin Amerika ülkeleri için büyüme beklentilerinde aşağı yönlü revizyonlar dikkat çekerken, bazı ülkelerde ise yukarı yönlü güncellemeler gerçekleştirildi.

Fitch’in yayımladığı yeni değerlendirme notunda, Çin’in potansiyel büyüme oranının bir önceki raporda yüzde 4,6’dan yüzde 4,3’e indirilmiş olmasının genel görünüm üzerindeki etkisine dikkat çekildi.

Kuruluş, bu revizyonun, Çin ekonomisindeki uzun vadeli yavaşlama sinyallerinin bir yansıması olduğunu belirtti.

Asya ve Latin Amerika’da Düşüşler Dikkat Çekiyor

Raporda Endonezya, Meksika ve Güney Kore için potansiyel büyüme tahminlerinde düşüşe gidildiği belirtildi. Endonezya’nın potansiyel büyüme oranı yüzde 4,9'dan yüzde 4,7'ye geriledi.

Meksika için yapılan tahmin ise yüzde 2,0'dan yüzde 1,8'e çekildi. Benzer şekilde Güney Kore'nin potansiyel büyüme oranı yüzde 2,1'den yüzde 1,9'a düşürüldü.

Fitch, bu revizyonların ardında üretkenlik artışındaki yavaşlama, demografik zorluklar ve yatırım seviyelerinde beklenen düşüş gibi arz yönlü faktörlerin bulunduğunu ifade etti.

Özellikle gelişmiş sanayi altyapısına sahip ancak yaşlanan nüfusla karşı karşıya kalan Güney Kore gibi ülkeler için bu tür güncellemelerin öngörülebilir olduğu vurgulandı.

Yukarı Yönlü Revizyonlar Denge Unsuru Oldu

Potansiyel büyüme tahminlerinde aşağı yönlü revizyonlar yapılırken, bazı ülkelerde olumlu güncellemeler dikkat çekti.

Fitch, Rusya, Brezilya, Hindistan ve Polonya için yaptığı revizyonlarda tahminleri yukarı yönlü güncellediğini duyurdu.

Bu değişikliklerin, ortalama gelişen 10 büyük ekonominin (EM10) potansiyel büyüme oranının ağırlıklandırılmamış bazda yüzde 3,1 seviyesinde kalmasına yardımcı olduğu belirtildi.

Kuruluşun açıklamasına göre, Hindistan’ın potansiyel büyüme tahmini önceki yüzde 6,2 seviyesinden yüzde 6,4’e yükseltildi.

Bu artışın arkasında, ülkenin güçlü demografik yapısı ve dijitalleşme ile desteklenen üretkenlik artışı yer aldı.

Brezilya’nın tahmini ise yüzde 1,7’den yüzde 2,0’ye çıkarıldı. Bu yükselişte ise emtia fiyatlarındaki toparlanma ve mali istikrar önlemlerinin etkili olduğu kaydedildi.

Rusya'nın büyüme tahmini, önceki yüzde 0,8 seviyesinden yüzde 1,2’ye yükseltilirken, Polonya için yapılan revizyon yüzde 3,0’dan yüzde 3,2’ye çıktı.

Fitch, Polonya ekonomisindeki bu olumlu revizyonun ardında, özellikle sermaye birikimindeki artışın etkili olduğuna işaret etti.

Sermaye derinleşmesinin, ekonomiye uzun vadede daha güçlü bir büyüme ivmesi kazandıracağı ifade edildi.

Türkiye ve Güney Afrika’da Beklentiler Değişmedi

Raporda Türkiye’ye ilişkin değerlendirmelere de yer verildi. Fitch, Türkiye ekonomisinin potansiyel büyüme tahminini değiştirmedi.

Kuruluş, Türkiye için önceki raporunda öngördüğü yüzde 4,1 oranındaki potansiyel büyüme tahminini korudu. Bu oran, diğer gelişen piyasalara kıyasla yüksek bir seviyede seyrediyor.

Fitch, Türkiye için potansiyel büyüme tahminini sabit tutarken, mevcut ekonomik politikalarda istikrarın sağlanması ve yapısal reformların devam ettirilmesinin önemine de vurgu yaptı.

Ayrıca Türkiye’nin genç ve dinamik nüfusu ile büyük iç pazarı sayesinde, uzun vadede büyüme potansiyelini sürdürebileceği değerlendirildi.

Güney Afrika için de benzer şekilde herhangi bir revizyon yapılmadı. Potansiyel büyüme oranı yüzde 1 seviyesinde bırakıldı.

Bu oran, yapısal darboğazlar, altyapı sorunları ve iş gücü piyasasındaki verimlilik sorunları nedeniyle oldukça düşük seyretmeye devam ediyor.

Gelişen Piyasalarda Uzun Vadeli Görünüm

Fitch, gelişen piyasa ekonomilerinin genel görünümünü değerlendirirken, küresel ekonomik koşulların, dış finansman imkanlarının ve yapısal reformların kritik görev alacağını belirtti.

Özellikle ABD Merkez Bankası'nın faiz politikaları, gelişen piyasa ekonomilerinin sermaye akımlarını önemli ölçüde etkilemeye devam ediyor.

Kuruluş, gelişen ülkelerde potansiyel büyüme oranlarını etkileyen temel dinamiklerin başında, verimlilik artışı, demografik yapı, sermaye yatırımları ve eğitim seviyesinin geldiğini vurguladı. Bu faktörlerde sağlanacak iyileşmeler, ülkelerin potansiyel büyüme oranlarını yukarı çekecektir.

Fitch’in güncellediği potansiyel büyüme tahminlerine göre, gelişen piyasa ekonomilerinde dengeli bir görünüm söz konusu.

Bazı ülkelerde potansiyel büyüme beklentileri aşağı yönlü güncellenirken, diğerlerinde iyileşme yönünde revizyonlar yapıldı.

Türkiye, yüzde 4,1’lik oranla bu tabloda yerini korurken, özellikle Hindistan gibi ekonomiler yukarı yönlü revizyonlarla öne çıktı.

Bu gelişmeler, küresel ekonomik eğilimler ve iç dinamiklerle birlikte önümüzdeki beş yılın ekonomik performansının şekillenmesinde önemli görev alacak.