Gölge bankacılıkta rekor büyüme: 250 trilyon doları aştı! Endişeleri artırdı

Finansal İstikrar Kurulu’nun (FSB) yayımladığı yıllık küresel finansal izleme raporu, banka dışı finansal sistemdeki hızlı büyümeyi gözler önüne serdi. Rapora göre, geniş tanımıyla gölge bankacılık sektörünün küresel varlıkları ilk kez 250 trilyon dolar sınırını aşarak 256,8 trilyon dolara yükseldi. Bu artış, finansal sistemin daha az düzenlenen alanlarından kaynaklanan risklere yönelik endişeleri yeniden gündeme taşıdı.

Banka dışı kuruluşların payı yüzde 51’e çıktı

FSB verilerine göre, hedge fonlar, sigorta şirketleri, yatırım fonları ve diğer banka dışı finansal kuruluşları kapsayan sektörün toplam varlıkları 2024 sonu itibarıyla yüzde 9,4 oranında artış kaydetti. Böylece banka dışı finansal kuruluşlar, küresel finansal varlıkların yüzde 51’ini oluşturdu. Bu oran, pandemi öncesi seviyelere yakın bir görünüm sundu.

En hızlı büyüme yatırım ve para piyasası fonlarında

Raporda, banka dışı finansal kuruluşlar arasında en hızlı büyümenin tröst şirketleri, hedge fonlar, para piyasası fonları ve diğer yatırım fonlarında yaşandığı belirtildi. Bu alanların tamamında çift haneli büyüme oranları dikkat çekerken, aynı dönemde bankacılık sektörünün varlıkları yüzde 4,7 ile daha sınırlı bir artış gösterdi.

Bailey: Risklerin yakından izlenmesi gerekiyor

FSB Başkanı ve İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, daha önce yaptığı değerlendirmelerde banka dışı finansal kuruluşlardaki risklere dikkat çekmişti. Bailey, küresel denetim otoritelerinin finansal sistemin dayanıklılığını değerlendirirken bu kuruluşların geçirdiği dönüşümü yakından izlemesinin “önemli bir odak noktası” olacağını vurgulamıştı.

Özel kredi piyasasında ciddi veri açığı

Öte yandan FSB, trilyonlarca dolarlık büyüklüğe ulaştığı tahmin edilen özel kredi piyasasına ilişkin ciddi veri eksiklikleri bulunduğunu bildirdi. Düzenleyiciler, JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon ve UBS Başkanı Colm Kelleher gibi üst düzey banka yöneticilerinin uyarılarının ardından bu alanı potansiyel zayıflıklar açısından daha yakından incelemeye başladı.

Sekiz ülkeden gelen veriler yetersiz kaldı

FSB yetkilileri, Kanada, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Japonya, İsviçre ve Hong Kong olmak üzere sekiz büyük yargı bölgesinden veri toplamaya çalıştıklarını ancak mevcut bilgilerin yetersiz kaldığını ifade etti. Bu ülkelerden bildirilen özel kredi faaliyetlerinin toplamı yalnızca 0,5 trilyon dolar seviyesinde kaldı. FSB, bu rakamın ticari veri kaynaklarına dayalı tahminlerin oldukça altında olduğuna dikkat çekti.

Sektörün gerçek büyüklüğü net olarak görülemiyor

Raporda ayrıca, bazı yargı bölgelerinin özel kredi sektörüne ilişkin kapsamlı veri sunamadığı, bazılarının ise yalnızca özel kredi fonlarını raporlayarak sigorta şirketlerinin kredi faaliyetlerini dışarıda bıraktığı belirtildi. Bu durumun, sektörün gerçek büyüklüğünün net şekilde ortaya konmasını zorlaştırdığı vurgulandı.