Cüzdanlar dijitale taşındı: Harcamalar zirvede

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2025 yılı Mayıs ayında kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kartlarla yapılan toplam harcama tutarı yaklaşık 1,99 trilyon TL olarak kaydedildi.

Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 57'lik bir artışa işaret ediyor. Bu artış, hem kart kullanımındaki yaygınlaşmayı hem de enflasyonun etkisini açıkça ortaya koyuyor.

Son yıllarda özellikle pandemi sonrası dönemde dijital ödeme sistemlerine olan ilgi belirgin şekilde arttı. Fiziksel para taşımak yerine daha güvenli, hızlı ve temassız ödeme yöntemlerini tercih eden tüketiciler, alışveriş alışkanlıklarını da bu doğrultuda değiştirdi.

Mayıs 2025 itibarıyla kartlarla yapılan toplam harcama tutarı, neredeyse 2 trilyon TL sınırına yaklaşarak tarihi bir zirveye ulaştı.

Bu yükselişin ardında sadece tüketim artışı değil, aynı zamanda e-ticaretin yaygınlaşması, POS cihazlarının her sektöre yayılması ve kamu hizmetlerinin bile artık kartla ödenebilir hale gelmesi gibi birçok faktör yer alıyor.

Harcama Türlerine Göre Dağılım

Kartlı harcamaların sektörel dağılımı incelendiğinde, temel tüketim kalemleri ile hizmet sektöründe dikkat çekici artışlar gözlemleniyor.

Gıda, akaryakıt, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi ana harcama kalemlerinde yapılan ödemelerde büyük oranlı yükselmeler mevcut.

Özellikle artan fiyatlar nedeniyle bu alanlarda kredi kartına yönelim daha da belirginleşti. Market ve alışveriş merkezi harcamalarının yanı sıra, internet üzerinden yapılan alışverişlerin de genel artışa katkı sağladığı belirtiliyor.

Kredi kartı harcamaları, toplam ödeme tutarının en büyük bölümünü oluştururken, banka kartları ile yapılan harcamalarda da ciddi bir yükseliş söz konusu.

Özellikle genç kullanıcılar ve dijital bankacılık uygulamaları sayesinde ön ödemeli kart kullanımında da önemli bir ivme yakalanmış durumda.

Yıllık Artışın Nedenleri

Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 arasındaki dönemde görülen %57 oranındaki artışın birkaç temel nedeni bulunuyor:

Enflasyon ve fiyat artışları: Tüketicilerin aynı ürün ve hizmetlere daha fazla ödeme yapması, toplam harcama tutarlarını yukarı çekiyor.

Kart kullanımının yaygınlaşması: Her yaştan tüketici artık daha sık kart kullanıyor. Kırsal bölgelerde bile POS cihazlarının bulunması, bu eğilimi destekliyor.

Online alışverişin artması: E-ticaret platformlarında yaşanan yoğunluk, kartlı ödemelerin hacmini artırıyor. Taksitli alışveriş imkanları: Taksit seçeneklerinin tüketici harcamalarını teşvik ettiği görülüyor.

Finansal teknolojilerin gelişimi: Dijital cüzdanlar, mobil uygulamalar ve QR kod ile ödeme gibi teknolojiler, kart kullanımını cazip hale getiriyor.

Tüketicinin Tercihi: Kredi Kartı

BKM verilerine göre, Türkiye'de kredi kartı ile yapılan ödemeler, toplam harcamanın yaklaşık %70’ini oluşturuyor. Kalan kısmı banka kartları ve ön ödemeli kartlar paylaşmakta.

Kredi kartları sayesinde tüketiciler, hem taksit avantajı elde ediyor hem de nakit sıkıntısı yaşamadan harcama yapabiliyor.

Ancak bu durum, aynı zamanda bireysel borçlanma düzeylerinde de artışa neden olabiliyor. Tüketici kredileri ve kredi kartı borçları her geçen ay yükselirken, bu artışın sürdürülebilirliği de uzmanlarca tartışılıyor.

E-Ticaretin Payı Hızla Artıyor

Kartlarla yapılan harcamaların önemli bir bölümü artık internet üzerinden gerçekleştiriliyor. 2025 yılı itibarıyla e-ticaretin toplam kartlı harcamalar içerisindeki payı %25’i geçmiş durumda.

Moda, elektronik, seyahat ve hizmet abonelikleri gibi alanlar, online alışverişin başlıca kalemlerini oluşturuyor.

Ayrıca mobil ödeme uygulamaları ve dijital cüzdanlarla yapılan ödemelerdeki artış da bu yükselişe katkı sağlıyor.

Ön Ödemeli Kartlara Gençlerden Yoğun İlgi

Ön ödemeli kartlar, özellikle gençler ve banka hesabı olmayan kullanıcılar arasında popülerliğini artırmaya devam ediyor.

Aileler, çocuklarının harcamalarını kontrol edebilmek adına bu tür kartları tercih ederken, aynı zamanda harçlık kartı, oyun kartı ya da alışveriş kartı olarak da kullanılabiliyorlar. Fintech şirketlerinin sunduğu avantajlı kampanyalar da bu kart türüne ilgiyi artırıyor.

Ekonomik Verilerle Uyumlu Seyir

Kartlı harcamalardaki artış, Türkiye ekonomisinin genel eğilimleriyle paralellik gösteriyor. Özellikle enflasyonist ortamda tüketim harcamalarının fiyat etkisiyle büyümesi bekleniyor.

Bununla birlikte, tüketicilerin artan fiyatlara rağmen alışveriş alışkanlıklarını sürdürmeleri, ekonomide iç talebin hala canlı olduğunu gösteriyor.

Ancak uzmanlar, bu durumun sürdürülebilirliği konusunda uyarılarda bulunuyor. Gelir artışıyla desteklenmeyen harcama alışkanlıklarının, bireysel borçluluk ve ödeme zorluğu gibi sorunlara yol açabileceği belirtiliyor.

Kartlar Hayatın Vazgeçilmez Bir Parçası Oldu

Mayıs 2025 itibarıyla Türkiye’de kartlı ödeme sistemleri, sadece alışveriş değil, aynı zamanda toplu taşıma, kamu hizmetleri, eğitim, sağlık ve sosyal hayatın pek çok alanında etkin şekilde kullanılmaya başlandı. Teknolojik gelişmeler ve finansal dijitalleşme, bu alanın gelecekte daha da büyüyeceğini gösteriyor.

1,99 trilyon TL’lik kartlı harcama rakamı, sadece ekonomik büyüklüğü değil, aynı zamanda toplumun tüketim eğilimlerinin ve finansal alışkanlıklarının nasıl evrildiğini de ortaya koyuyor.

Tüketici davranışlarındaki bu değişim, perakende sektöründen kamu politikalarına kadar birçok alanda yeni stratejilerin geliştirilmesini gerektiriyor.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM), 2025 yılı Mayıs ayına ilişkin kartlı ödeme istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kartlarla yapılan toplam ödeme tutarı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 57 artarak 1 trilyon 993,1 milyar liraya ulaştı.

Bu rakam, kart kullanımındaki artış trendinin sürdüğünü ve tüketici alışkanlıklarının giderek dijitalleştiğini gözler önüne seriyor.

Kart Sayısı 450 Milyonu Aştı

Türkiye’de kart kullanımı her geçen yıl artış göstermeye devam ediyor. Mayıs 2025 itibarıyla toplam kart sayısı 450,3 milyona ulaştı.

Bu toplam, kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartları kapsıyor. Kredi kartı sayısı 134,3 milyon, banka kartı sayısı 213,4 milyon, ön ödemeli kart sayısı ise 102,6 milyon oldu.

Geçen yılın aynı dönemine kıyasla kredi kartı sayısında yüzde 9, banka kartlarında yüzde 11 ve ön ödemeli kartlarda yüzde 8 oranında artış yaşandı. Bu da toplam kart sayısında yıllık bazda yüzde 10'luk bir büyümeye işaret ediyor.

Mayıs ayında kartlarla yapılan toplam ödeme tutarı 1 trilyon 993,1 milyar liraya ulaşırken, bu harcamaların büyük kısmı kredi kartları aracılığıyla gerçekleştirildi.

Kredi kartlarıyla yapılan ödeme tutarı 1 trilyon 698 milyar lira oldu. Bu, kredi kartlarıyla yapılan ödemelerin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 58 arttığını gösteriyor.

Banka kartlarıyla yapılan ödemeler de önemli bir artış gösterdi. Toplamda 275,7 milyar liralık harcama banka kartlarıyla yapılırken, yıllık artış oranı yüzde 56 oldu.

Ön ödemeli kartlarla yapılan harcamalar ise 19,4 milyar lirada kaldı ve bu kalemde geçen yıla göre yüzde 17’lik bir düşüş yaşandı.

Bu durum, ön ödemeli kartlara olan ilginin azaldığını veya kullanıcıların diğer kart türlerine yöneldiğini ortaya koyuyor.

Kartlı Ödeme Sayısı 1,79 Milyara Ulaştı

Ödeme adedi açısından bakıldığında, Mayıs ayında kartlarla yapılan toplam işlem sayısı 1 milyar 790 milyon oldu. Bu sayı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13’lük bir artışı temsil ediyor.

Kredi kartlarıyla yapılan ödeme adedi 1 milyar 21,8 milyon olurken, banka kartlarıyla 692,5 milyon işlem gerçekleştirildi. Ön ödemeli kartlarla ise 77,5 milyon işlem yapıldı.

Kredi kartıyla yapılan ödeme adedi geçen yıla göre yüzde 14 artarken, banka kartlarıyla yapılan işlem sayısında yüzde 22’lik bir yükseliş görüldü.

Öte yandan, ön ödemeli kartlarla yapılan işlem adedi yüzde 34 oranında azalarak bu kart türüne olan ilginin zayıfladığını gösterdi.

İnternetten Yapılan Kartlı Ödemeler Zirvede

Kart kullanımındaki artışın önemli bir kısmı internetten yapılan işlemlerden kaynaklandı. Mayıs ayında internet üzerinden gerçekleştirilen kartlı ödeme tutarı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 65 artarak 617 milyar liraya yükseldi. Bu tutar, toplam kartlı ödemelerin yüzde 31’ini oluşturdu.

İnternet üzerinden yapılan kartlı ödeme sayısı da artış gösterdi. Toplamda 249,1 milyon internet işlemi gerçekleştirildi.

Bu, geçen yıla göre yüzde 8’lik bir artışı ifade ediyor. İnternet işlemleri toplam ödeme adedi içerisinde yüzde 14’lük bir paya sahip oldu. Bu veriler, dijital alışverişin hayatımızda ne denli önemli bir yer edindiğini bir kez daha ortaya koydu.

Temassız Ödemeler Her Zamankinden Daha Yaygın

Pandemi süreciyle hız kazanan temassız ödeme alışkanlığı, 2025 yılında da etkisini sürdürüyor. Mayıs ayında yapılan temassız ödeme adedi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17 artarak 1 milyar 201,3 milyona ulaştı.

Temassız ödemelerdeki bu artışın yanı sıra, temassız ödemelerle yapılan harcama tutarı da büyük bir sıçrama gösterdi. Geçen yıla kıyasla yüzde 69 artan temassız ödeme tutarı 639,5 milyar liraya çıktı.

Özellikle mağaza içi alışverişlerde temassız ödeme yöntemleri yoğun olarak tercih edildi. Mayıs ayında fiziksel mağazalarda yapılan her 5 kartlı ödemenin 4'ü temassız yöntemlerle gerçekleştirildi.

Bu oran, hem kullanıcıların hem de işletmelerin temassız teknolojilere olan uyumunun yüksek olduğunu gösteriyor.

Genel Değerlendirme: Dijitalleşen Harcama Alışkanlıkları

BKM'nin verileri, Türkiye'de kartlı ödeme sistemlerinin giderek daha fazla benimsendiğini gösteriyor. Kredi kartlarının hem ödeme tutarı hem de işlem adedi bakımından liderliği sürerken, banka kartları da özellikle genç kullanıcılar arasında popülerliğini artırıyor.

Ön ödemeli kartlardaki düşüş ise dikkat çekici ve bu alandaki stratejilerin gözden geçirilmesini gerektirebilir.

İnternetten yapılan alışverişlerin artması ve temassız ödeme yöntemlerinin yaygınlaşması, pandemi sonrası değişen tüketici davranışlarının kalıcı hale geldiğini düşündürüyor.

Özellikle mobil cihazlar ve dijital cüzdanlar üzerinden yapılan işlemlerin yükselişi, gelecekte fiziksel kart kullanımının dahi azalabileceğini gösteriyor.

Mayıs 2025'teki kartlı ödeme verileri, Türkiye’de finansal dijitalleşmenin ne kadar hızlı ilerlediğinin güçlü bir göstergesi oldu.

Hem harcama miktarlarında hem de işlem sayılarında yaşanan artış, ekonomik hareketliliğin ve tüketici güveninin de önemli bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.