SGK'dan işverenlere şok! Cezalar ikiye katlanacak
Türkiye’de milyonlarca engelli vatandaş çalışma hayatında yer bulmakta zorluk çekerken, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2026’dan itibaren devreye alınacak yeni sistemle büyük bir dönüşüme hazırlanıyor
Engelli istihdam kotasını doldurmayan işverenler artık SGK’nın otomatik takip sistemiyle anında tespit edilecek. Yeni sistemle birlikte cezaların da ciddi oranda artması bekleniyor.
Resmî verilere göre Türkiye’de 2 milyon 511 bin 950 engelli vatandaş bulunuyor. Bu grubun 775 bini ağır engelli statüsünde.
Erkeklerin sayısı 1,4 milyon, kadınların ise 1 milyonu aşıyor. Buna rağmen, özel sektörde engelli kontenjanlarının önemli bir kısmı hâlâ boş durumda.
Oysa devlet, engelli istihdam eden işverenlere çeşitli teşvikler sağlıyor. Uzmanlara göre bu konu yalnızca yasal değil, aynı zamanda vicdani bir sorumluluk taşıyor.
İŞVERENLER ARASINDA BÜYÜK FARKLILIK
Mevzuata göre özel sektörde 50 ve üzeri çalışanı bulunan işverenlerin, personelinin en az yüzde 3’ünü engelli bireylerden oluşturması gerekiyor.
Ancak beyan esasına dayalı mevcut sistem, işverenlerin yükümlülüklerini kolayca es geçmesine imkân tanıyor.
Bazı şirketler bir şehirde kotayı doldururken, diğer illerde eksik kalıyor. Bu da cezai adaletsizliklere yol açıyor. Yeni düzenlemeyle birlikte il bazlı değil, iş yeri merkezine göre ceza uygulanması sistemi getiriliyor.
Bu değişiklik, temmuz ayında Resmî Gazete’de yayımlanan Torba Kanun’la yasal zemine oturdu.
SGK “OTOMATİK RADAR” SİSTEMİYLE DEVREYE GİRİYOR
2026 yılı itibarıyla SGK’nın “Çalışan Bildirim Sistemi” aktif hale gelecek. Bu sistem sayesinde engelli çalıştırma yükümlülüğü bulunan tüm işverenler SGK kayıtları üzerinden otomatik olarak taranacak.
Beyanla bildirim dönemi sona erecek; sistem, eksik istihdamı anında tespit ederek cezai işlemi başlatacak. Böylece engelli kotasından kaçış neredeyse imkânsız hale gelecek.
CEZALAR İKİYE KATLANACAK
SGK uzmanı İsa Karakaş'ın Türkiye Gazetesi'nde yazmış olduğu köşe yazısında yer alan bilgilere göre, mevcut uygulamada, 50 veya daha fazla işçi çalıştıran ancak engelli kotasını doldurmayan işverenlere her engelli ve her ay için 30 bin 81 TL idari para cezası kesiliyor. Bu tutar her yıl yeniden değerleme oranında artırılıyor.
2026’da bu oran yüzde 25,49 artacak ve cezaların iki katına kadar yükselmesi gündemde. Üstelik sadece özel sektör değil, kamu kurumları da engelli veya eski hükümlü istihdam etmedikleri durumda aynı cezalarla karşılaşacak.
DAHA FAZLA ENGELLİYE İSTİHDAM KAPISI AÇILACAK
Yeni sistemin yürürlüğe girmesiyle birlikte binlerce engelli vatandaşın iş hayatına katılması bekleniyor. SGK’nın radar sistemi, hem şeffaflığı artıracak hem de işverenleri yükümlülüklerini yerine getirmeye teşvik edecek.
Sonuç olarak, 2026’dan itibaren “engelli istihdamı” yalnızca bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda toplumsal farkındalığın da önemli bir göstergesi olacak.