Doğurganlık düştü: Türkiye nüfusu alarm seviyesinde!

Türkiye’de 2024 yılında toplam doğurganlık hızı 1,48’e geriledi. 2014 yılında 2,19 olan oran o yıldan bu yana geriliyor.

Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden bir değer olarak yakından izleniyor.

Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2014 yılından itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek, son sekiz yıldır nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10'un altında kalmaya devam etti.

Aile Yılı

2025 yılı Türkiye’de “Aile Yılı” olarak ilan edilmişti. 2017’den bu yana nüfus yenileme seviyesinin altında kalan toplam doğurganlık hızı nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2026-2035 döneminin 'Aile ve Nüfus 10 Yılı' ilan edildiğini açıkladı.

Sosyal ve ekonomik birçok olguda temeli oluşturan nüfusun artışının sebepleri de son dönemin ana gündem maddelerinden oluyor. Özellikle “ekonomi” temelli söylemler de tartışmaların odağında yer alıyor.

Doğurganlık tüm dünyada düşüyor

Birleşmiş Milletler Sekreterliği Ekonomik ve Sosyal İşler Departmanı Nüfus Bölümü tarafından hazırlanan resmi Birleşmiş Milletler nüfus tahminleri ve projeksiyonları verileriyle hazırlanan dünyadaki ve ülkelerin gelir seviyelerine göre doğurganlık oranlarında Türkiye’nin durum ne?

1950 yılından bu yana verilerde tüm dünyada doğurganlığın azaldığı görülüyor.

1950 yılında yüksek gelirli ülkelerde doğurganlık oranı 3,04 olurken, bu oran üst-orta gelirli ülkelerde 5,32, alt-orta gelirli ülkelerde 5,8 ve düşük gelirli ülkelerde ise 6,48 oluyor. Dünyada 1950’de doğurganlık oranı ise 4,85 olurken, Türkiye’de 6,47 oranında bulunuyor.

2023 yılına gelindiğinde ülkelerin gelirlerine göre sırasıyla yüksekten düşüğe doğurganlık oranları 1,47, 1,48, 2,55 ve 4,53 oluyor. Türkiye’de 1,51 olurken, dünyada da 2,25’e geriliyor.

En yüksek Türkiye’de

Yüksek gelirli ülkelerde doğurganlık oranının 1950’den 2023’e azalışı yaklaşık yüzde 52 oranında olurken, üst-orta gelirli ülkelerde yüzde 72, alt-orta gelirli ülkelerde yüzde 56 ve düşük gelirli ülkelerde de yüzde 30 seviyesinde oluyor.

Dünyada doğurganlık oranındaki azalış 73 yılda yüzde 54 olurken, Türkiye’de yaklaşık yüzde 77 oluyor.

2000’ler sonrası durum ne?

2000’li yıllarda aynı şekilde doğurganlık oranlarına bakıldığında Türkiye yine öne çıkıyor.

Yüksek gelirli ülkelerin düşük olan doğurganlık oranları 2000’li yıllarda “görece” yatay bir seyir izliyor ve yüzde 13 azalıyor. Üst-orta gelirli ülkelerde yüzde 24, alt-orta gelirli ülkelerde yüzde 29 ve düşük gelirli ülkelerde de yüzde 25 seviyesinde azalış oluyor.

Dünyada doğurganlık oranındaki azalış 23 yılda yüzde 18 olurken, Türkiye’de bu oran yüzde 39 seviyesinde gerçekleşiyor.

Orta gelirli ülkelerde doğurganlık oranlarındaki azalışın 73 yılda yüksek olduğu görülürken, 2000’li yıllarda ise alt-orta ve düşük gelirli ülkelerde azalış daha fazla oluyor. Türkiye ise her dönemde önde geliyor.

Kaynak: Ekonomim